talibowie

talibowie,

afgańskie skrajnie fundamentalistyczne ugrupowanie muzułmańskie, powstałe po upadku rządów komunistycznych (1992) w wyniku rozłamu w opozycji muzułmańskiej;

ugrupowanie, opierając się początkowo na studentach szkół muzułmańskich, ukształtowało się ostatecznie 1994 i wypowiedziało wojnę zwolennikom ówczesnego prezydenta B. Rabbaniego; talibowie, wywodzący się z plemion pasztuńskich, powiązali elementy islamu z kodeksem honorowym zw. pasztunwali; ich celem było wprowadzenie w Afganistanie prawa muzułmańskiego w jego skrajnej — niejednokrotnie sprzecznej z islamem — interpretacji. W 1994–97 talibowie przejęli rządy na większości obszarów kraju; sprzeciwiali się m.in. nauczaniu i pracy kobiet, zmuszali mężczyzn do noszenia bród, a dzieciom zakazywali bawienia się lalkami; powołując się na skrajnie pojmowany muzułmański ikonoklazm, 2001 zniszczyli posągi Buddy w Bamjanie. W 1999–2002 na terenach kontrolowanych przez talibów ukrywał się Usama Ibn Ladin, odpowiedzialny za atak terrorystyczny na Nowy Jork i Waszyngton 11 IX 2001, co stało się przyczyną wojny rozpoczętej przez USA; w jej wyniku talibowie zostali pokonani i utracili władzę w Afganistanie, w rzeczywistości jednak nadal kontrolują znaczne części kraju, prowadząc walkę partyzancką.

Bamjan, skalne buddyjskie budowle, wykute w skałach posągi zniszczone przez talibów w 2001 (Afganistan)