koder
urządzenie lub układ elektroniczny realizujący proces kodowania;
[ang.],
enkoder,
koder
Encyklopedia PWN
budowa k. jest ściśle związana z postacią przetwarzanej informacji (dane, dźwięk, tekst, obraz) i sposobem jej kodowania, rodzajem przetwarzanego sygnału (analogowy, cyfrowy), technologią wytwarzania układu. Powszechnie stosuje się: k. kodów liczbowych — zamieniają cyfrowy kod wejściowy (kod „1 z n”) na cyfrowy kod wyjściowy (zwykle dowolny inny kod dwójkowy); k. stereofoniczne (stereokodery) — wytwarzają złożony sygnał stereofoniczny zawierający informację dotyczącą cech przestrzennych przetwarzanego dźwięku; k. koloru — przekształcają 3 sygnały wizyjne barw podstawowych, powstające w kamerze telew., w jeden złożony sygnał wizyjny obrazu kolorowego; k. przemieszczeń (liniowych i kątowych) — zamieniają wielkość określającą położenie elementu (np. wałka) na jego cyfrową reprezentację za pomocą tarcz lub listew kodowych. K. są obecnie wytwarzane gł. technologią półprzewodnikową w postaci odrębnych specjalizowanych układów scalonych lub stanowią integralną część układów złożonych (np. przetworników analogowo-cyfrowych, kodeków, mikroprocesorów). W k. różnego rodzaju są wyposażone m.in.: komputery, kamery telew., cyfrowe magnetofony i magnetowidy, urządzenia systemów Dolby oraz systemów: DTS, CD i DVD, telefaksy (faksmodemy), nadajniki urządzeń do zdalnego sterowania, radiowe systemy przywoławcze (np. pager), systemy telefonii komórkowej (np. GSM), satelitarne systemy pozycyjne (np. GPS), urządzenia nadawcze telegraf., radiofoniczne i telewizyjne. W niektórych zastosowaniach, np. przy przesyłaniu informacji podlegających utajnieniu, k. są zw. szyfratorami.
