inkarnacja
[łac.]:
inkarnacja
Encyklopedia PWN
1) Dobrowolne wcielenie (się) bóstwa, przyjęcie formy cielesnej w celu przywrócenia ładu kosmicznego, odnowienia zerwanego (np. wskutek występku człowieka) kontaktu z transcendencją; bóstwa mogą się wcielać w różne postaci, niekoniecznie ludzkie. Idea inkarnacji często leżała u podłoża uniwersalnego mitu króla-boga (np. u Inków, Egipcjan i Indoeuropejczyków), wiążąc się z tabu królewskiej krwi (grzech królobójstwa jako naruszenie ładu kosmicznego) i magiczno-religijnego kompleksem ofiary z króla (np. u Inków), dokonywanej w celu cyklicznej regeneracji kosmosu. Niejednokrotnie założycieli, reformatorów i mistrzów różnych tradycji religijnych uznaje się za inkarnację bóstwa (guru).
Teologie inkarnacji rozwinęły głównie chrześcijaństwo oraz wisznuizm. W chrześcijaństwie w ludzką postać Jezusa wcielił się Syn Boży, jedna z osób Trójcy Świętej (w uzasadnieniu Kościół odwołuje się do Pisma Świętego). Spory związane z inkarnacją, dotyczące np.: istnienia bądź podwójnej bosko-ludzkiej natury Jezusa Chrystusa, bądź też tylko jego boskiej natury (monofizytyzm), w przypadku zaś współistnienia obu natur — problemu ich wzajemnego związku (i w konsekwencji np. współistnienia woli boskiej i ludzkiej) — doprowadziły do konieczności sformułowania stanowiska Kościoła, wyrażonego w ustaleniach kilku ważnych soborów (w Nicei 325, Chalcedonie 451 i w Konstantynopolu 553 oraz 680–681), na których przyjęto m.in. naukę o podwójnej naturze i woli Jezusa, potępiając tym samym jako heretyckie: arianizm, nestorianizm i monoteletyzm. Boskość historycznego Jezusa nie jest uznawana w judaizmie i islamie, dla których Jezus jest tylko człowiekiem. W wisznuizmie inkarnacja nie wydarzyła się jednorazowo, lecz dokonuje się w procesie kolejnych „zejść” na Ziemię awatarów i nie została jeszcze zakończona. Liczbę inkarnacji Wisznu kanonicznie ograniczono do 10; do tej pory bóg interweniował w czasie kosmicznym 9 razy, pojawiając się w formie zwierzęcia (Ryby, Żółwia, Dzika), hybrydy (Człowieka-lwa) oraz ludzkiej (Karła, Ramy z siekierą, Ramy, Kryszny, Buddy). Ostatnią inkarnacją boga będzie Kalkin, który pojawi się na Ziemi przy końcu cyklu kosmicznego jako Jeździec na białym koniu, z gorejącym mieczem w prawicy, sędzia świata, zapowiadający kataklizmy jego końca.
Teologie inkarnacji rozwinęły głównie chrześcijaństwo oraz wisznuizm. W chrześcijaństwie w ludzką postać Jezusa wcielił się Syn Boży, jedna z osób Trójcy Świętej (w uzasadnieniu Kościół odwołuje się do Pisma Świętego). Spory związane z inkarnacją, dotyczące np.: istnienia bądź podwójnej bosko-ludzkiej natury Jezusa Chrystusa, bądź też tylko jego boskiej natury (monofizytyzm), w przypadku zaś współistnienia obu natur — problemu ich wzajemnego związku (i w konsekwencji np. współistnienia woli boskiej i ludzkiej) — doprowadziły do konieczności sformułowania stanowiska Kościoła, wyrażonego w ustaleniach kilku ważnych soborów (w Nicei 325, Chalcedonie 451 i w Konstantynopolu 553 oraz 680–681), na których przyjęto m.in. naukę o podwójnej naturze i woli Jezusa, potępiając tym samym jako heretyckie: arianizm, nestorianizm i monoteletyzm. Boskość historycznego Jezusa nie jest uznawana w judaizmie i islamie, dla których Jezus jest tylko człowiekiem. W wisznuizmie inkarnacja nie wydarzyła się jednorazowo, lecz dokonuje się w procesie kolejnych „zejść” na Ziemię awatarów i nie została jeszcze zakończona. Liczbę inkarnacji Wisznu kanonicznie ograniczono do 10; do tej pory bóg interweniował w czasie kosmicznym 9 razy, pojawiając się w formie zwierzęcia (Ryby, Żółwia, Dzika), hybrydy (Człowieka-lwa) oraz ludzkiej (Karła, Ramy z siekierą, Ramy, Kryszny, Buddy). Ostatnią inkarnacją boga będzie Kalkin, który pojawi się na Ziemi przy końcu cyklu kosmicznego jako Jeździec na białym koniu, z gorejącym mieczem w prawicy, sędzia świata, zapowiadający kataklizmy jego końca.
2) Nietrwałe połączenie duszy z ciałem, będące kolejnym etapem jej wędrówki w kole wcieleń (reinkarnacja, sansara, karman).
Małgorzata Sacha-Piekło
