Polska. Gatunki roślin wymierających i zagrożonych

Polska. Gatunki roślin wymierających i zagrożonych

 

Gatunki roślin wymierających i zagrożonych w Polsce

Wybór dokonany z tzw. czerwonej Listy roślin wymierających i zagrożonych w Polsce (Warszawa 1986) obejmuje tylko rośliny naczyniowe. Spośród 1244 gat. roślin znajdujących się na liście, 339 gat. zalicza się do roślin naczyniowych (ok. 15% ogólnej liczby gat. krajowych), 254 gat. do roślin beztkankowych obejmowanych popularną nazwą glonów, 480 gat. do porostów (ok. 29% ogólnej liczby gat. krajowych), 50 gat. do wątrobowców (ok. 20% ogólnej liczby gat. krajowych) oraz 121 gat. do mchów (ok. 18% ogólnej liczby gat. krajowych). Wobec braku całościowych opracowań obejmujących rośliny zarodnikowe, wybór z konieczności jest niepełny.

Gromada: paprotniki (rodniowce)

Klasa: paprociowe

Długosz królewski, Osmunda regalis; gałuszka kulecznica, Pilularia globulifera; marsylia czterolistna, Marsilea quadrifolia; podejźrzon lancetowaty, Botrychium lanceolatum; podejźrzon marunowy, Botrychium matricariifolium; podejźrzon rutolistny, Botrychium multifidum; podejźrzon pojedynczy, Botrychium simplex; podejźrzon wirginijski, Botrychium virginianum; nasięźrzał wielolistny, Ophioglossum azoricum (Ophioglossum polyphyllum); rozrzutka alpejska, Woodsia alpina; rozrzutka brunatna, Woodsia ilvensis; zanokcica ciemna, Asplenium adiantum-nigrum; zanokcica serpentynowa, Asplenium adulterinum; zanokcica klinowata, Asplenium cuneifolium; zanokcica kończysta, Asplenium onopteris; zmienka górska, Cryptogramma crispa.

Klasa: widłakowe

poryblin kolczasty, Isoëtes echinospora; poryblin jeziorny, Isoëtes lacustris; widliczka szwajcarska, Selaginella helvetica.

Gromada: nagozalążkowe

Iglaste (szpilkowe): jałowiec sabina, Juniperus sabina; sosna błotna, Pinus uliginosa.

Gromada: okrytozalążkowe

Klasa: jednoliścienne

Jezierzowate: jezierza giętka, Najas flexilis; jezierza mniejsza, Najas minor.

Jeżogłówkowate: jeżogłówka pokrewna, Sparganium angustifolium (Sparganium affine).

Kosaćcowate: kosaciec bezlistny, Iris aphylla; kosaciec trawolistny, Iris graminea; mieczyk błotny, Gladiolus palustris (Gladiolus paluster); mieczyk drobnokwiatowy, Gladiolus parviflorus.

Liliowate: czosnek grzebieniasty, Allium carinatum; czosnek syberyjski, Allium sibiricum; czosnek sztywny, Allium strictum; pajęcznica liliowata, Anthericum liliago; szachownica kostkowata, Fritillaria meleagris; złoć polna, Gagea villosa (Gagea arvensis); szparag cienkolistny, Asparagus tenuifolius.

Rdestnicowate: rdestnica gęsta, Groenlandia densa (Potamogeton densus); rdestnica zabarwiona, Potamogeton coloratus; rdestnica podługowata, Potamogeton oblongus; rupia morska, Ruppia maritima.

Sitowate: sit ostrokwiatowy, Juncus acutiflorus; sit czarny, Juncus atratus; sit torfowy, Juncus stygius; sit błotny, Juncus tenageia; sit trójłuskowy, Juncus triglumis.

Storczykowate: buławnik wielkokwiatowy, Cephalanthera damasonium (Cephalanthera alba); buławnik czerwony, Cephalanthera rubra; dwulistnik muszy, Ophrys insectifera (Ophrys muscifera); storczyk cuchnący, Orchis coriophora; storczyk kukawka, Orchis militaris; storczyk blady, Orchis pallens; storczyk błotny, Orchis palustris; storczyk purpurowy, Orchis purpurea; storczyk trójzębny, Orchis tridentata; storczyk drobnokwiatowy, Orchis ustulata; koślaczek stożkowaty, Anacamptis pyramidalis; kruszczyk drobnolistny, Epipactis microphylla; kruszczyk błotny, Epipactis palustris; storzan bezlistny, Epipogium aphyllum; kręczynka jesienna, Spiranthes spiralis; kukuczka kapturkowata, Neottianthe cucullata; lipiennik Loesla, Liparis loeselli; miodokwiat krzyżowy, Herminium monorchis; obuwik pospolity, Cypripedium calceolus; storczyk, Dactylorhiza baltica; storczyk sercowaty, Dactylorhiza cordigera (Orchis cordigera); storczyk, Dactylorhiza fuchsii (Orchis fuchsii); storczyk plamisty, Dactylorhiza maculata (Orchis maculata); storczyk bzowy, Dactylorhiza sambucina (Orchis sambucina); storczyk transteinera, Dactylorhiza traunsteineri (Orchis traunsteineri); wątlik błotny, Hammarbya paludosa (Malaxis paludosa); wyblin jednolistny, Malaxis monophyllos.

Turzycowate: dichnostylis Michela, Dichostylis micheliana; ostrzew rudy, Blysmus rufus; oczeret amerykański, Schoenoplectus americanus; marzyca czarniawa, Schoenus nigricans; sitowie korzenioczepne, Scirpus radicans; ponikło maleńkie, Eleocharis parvula (Heleocharis parvula); ponikło wielołodygowe, Eleocharis multicaulis (Heleocharis multicaulis); przygiełka brunatna, Rhynchospora fusca; sitniczka drobna, Isolepis supina; turzyca oścista, Carex atherodes (Carex aristata); turzyca ciborowata, Carex bochemica (Carex cyperoides); turzyca brunatna, Carex brunnescens; turzyca Bueka, Carex buekii; turzyca Buxbauma, Carex buxbaumii; turzyca strunowa, Carex chordorrhiza; turzyca dacka, Carex dacica; turzyca rozsunięta, Carex divulsa; turzyca wyciągnięta, Carex extensa; turzyca kulista, Carex globularis; turzyca torfowa, Carex heleonastes; turzyca Lachenala, Carex lachenalii (Carex lagopina); turzyca bagienna, Carex limosa; turzyca życicowa, Carex loliacea; turzyca drobnozadziorkowa, Carex microglochin; turzyca czarna, Carex parviflora (Carex nigra); turzyca patagońska, Carex paupercula (Carex magellanica); turzyca stopowata, Carex pediformis; turzyca Reichenbacha, Carex pseudobrizoides (Carex reichenbachii); turzyca pchla, Carex pulicaris; turzyca punktowana, Carex punctata; turzyca tęga, Carex repens (Carex rigida); turzyca skalna, Carex rupestris; turzyca żytowata, Carex secalina; turzyca zgrzebłowata, Carex strigosa; turzyca delikatna, Carex supina; turzyca delikatna, Carex tenella; turzyca luźnokwiatowa, Carex vaginata; wełnianeczka alpejska, Trichophorum alpinum; wełnianeczka darniowa, Trichophorum germanicum (Trichophorum caespitosum).

Wiechlinowate (trawy): konietlica karpacka, Trisetum fuscum; konietlica, Trisetum sibiricum; kostrzewa ametystowa, Festuca amethystina subsp. ritschlii; mannica nadmorska, Puccinellia maritima; ostnica Jana, Stipa joannis; ostnica powabna, Stipa pulcherrima; owsica spłaszczona, Avenula planiculmis (Avenastrum planiculme); perłówka orzęsiona, Melica ciliata; perz sitowy, Agropyron junceum; sesleria, Sesleria coerulans; skolochloa trzcinowata, Scolochloa festucacea; stokłosa gałęzista, Bromus racemosus; śmiałek szczeciniasty, Deschampsia setacea; suchotraw twardy, Sclerochloa dura (Cenosurus durus); wiechlina sina, Poa glauca; wiechlina fioletowa, Poa violacea.

Żabieńcowate: elisma wodna, Luronium natans (Elisma natans); kaldezja dziewięciornikowata, Caldesia parnassifolia; żabienica jaskrowata, Baldellia ranunculoides (Echinodorus ranunculoides); żabieniec trawolistny, Alisma gramineum.

Żabiściekowate: przesiąkra okółkowa, Hydrilla verticillata.

Klasa: dwuliścienne

Astrowate (złożone): bylica skalna, Artemisia petrosa; bylica pontycka, Artemisia pontica; bylica piołun, Artemisia absinthium var. calcigenum; dziewięćsił popłocholistny, Carlina onopordifolia; chaber, Centaurea melanocalathia; chaber, Centaurea pannonica; jastrzębiec gałęzisty, Hieracium racemosum; języczka syberyjska, Ligularia sibirica; krwawnik, Achillea aspleniifolia; krwawnik, Achillea stricta; mniszek, Taraxacum bessarabicum; mniszek pieniński, Taraxacum pienninicum; oman niemiecki, Inula germanica; oset klapowany, Carduus lobulatus; ostrożeń siedmiogrodzki, Cirsium decussatum; ostrożeń wschodniokarpacki, Cirsium waldsteinii; przymiotno alpejskie, Erigeron alpinus subsp. intermedius; przymiotno, Erigeron droebachiensis; przymiotno, Erigeron macrophyllus; saussurea alpejska, Saussurea alpina subsp. alpina; saussurea wielkogłowa, Saussurea pygmaea; starzec wielkolistny, Senecio doria; sierpik różnolistny, Serratula lycopifolia; wężymord stepowy, Scorzonera purpurea.

Babkowate: babka pierzasta, Plantago coronopus; brzeżyca jednokwiatowa, Litorella uniflora.

Bobowate (motylkowate): groszek szerokolistny, Lathyrus latifolius; groszek liściakowy, Lathyrus nissolia; groszek pannoński, Lathyrus pannonicus; groszek wielkoprzylistkowy, Lathyrus pisiformis; ostrołódka Hallera, Oxytropis halleri; ostrołódka polna, Oxytropis campestris; ostrołódka karpacka, Oxytropis carpatica; sparceta górska, Onobrychis montana; szczodrzeniec zmienny, Chamaecytisus albus (Cytisus albus); szyplin jedwabisty, Dorycnium germanicum; szyplin zielny, Dorycnium herbaceum; traganek jasny, Astragalus australis; traganek wytrzymały, Dorycnium frigidus; traganek zwisłokwiatowy, Astragalus penduliflorus.

Bodziszkowate: bodziszek czeski, Geranium bohemicum; bodziszek rozłożysty, Geranium divaricatum.

Bóbrkowate: grzybieńczyk wodny, Limnanthemum nymphoides.

Brzozowate: brzoza niska, Betula humilis; brzoza karłowata, Betula nana; brzoza ojcowska, Betula oycoviensis.

Bukowate: dąb omszony, Quercus pubescens.

Dereniowate: dereń szwedzki, Cornus suecica.

Dzwonkowate: dzwonecznik wonny, Adenophora liliifolia; dzwonek brodaty, Campanula barbata; dzwonek, Campanula corcontica; dzwonek szerokolistny, Campanula latifolia; dzwonek Scheuchzera, Campanula scheuchzerii; dzwonek lancetowaty, Campanula serrata (Campanula napuligera).

Fiołkowate: fiołek biały, Viola alba; fiołek wyniosły, Viola elatior; fiołek torfowy, Viola epipsila; fiołek mokradłowy, Viola persicifolia (Viola stagnina); fiołek drobny, Viola pumila; fiołek bagienny, Viola uliginosa.

Goryczkowate: centuria nadbrzeżna, Centaurium vulgare; goryczka bałtycka, Gentianella baltica (Gentiana baltica); goryczka polna, Gentianella campestris (Gentiana campestris); goryczka lodnikowa, Gentianella tenella (Gentiana tenella); goryczka błotna, Gentianella uliginosa (Gentiana uliginosa); niebielistka trwała, Swertia perennis.

Goździkowate: goździk łysy, Dianthus glabriusculus; goździk siny, Dianthus grantianopolitanus (Dianthus caesius); goździk lśniący, Dianthus nitidus; gwiazdnica grubolistna, Stellaria crassifolia; karmnik nadmorski, Sagina maritima; lepnica drobnokwiatowa, Silene parviflora; łyszczec wiechowaty, Gypsophila paniculata; mokrzyca szczeciolistna, Minuartia setacea; muchotrzew trwały, Spergularia media (Spergularia marginata); muchotrzew polny (delia polna), Spergularia segetalis (Delia segetalis); rogownica alpejska, Cerastium alpinum; rogownica drobnokwiatowa, Cerastium brachypetalum; rogownica lepka, Cerastium dubium (Cerastium anomalum).

Gruboszowate: rozchodnik purpurowy, Sedum telephium (Sedum purpureum); rozchodnik owłosiony, Sedum villosum.

Jaskrowate: ciemiernik czerwonawy, Helleborus purpurascens; jaskier Baudota (włosiennicznik Baudota), Ranunculus baudotti (Batrachium baudotti); jaskier iliryjski, Ranunculus illyricus; jaskier leżący, Ranunculus reptans; jaskier pędzelkowaty, Ranunculus penicillatus; sasanka otwarta, Pulsatilla patens; sasanka słowacka, Pulsatilla slavica; sasanka wiosenna, Pulsatilla vernalis; sasanka zwyczajna, Pulsatilla vulgaris; tojad, Aconitum lasiocarpum; tojad taurycki, Aconitum tauricum.

Jasnotowate (wargowe): dąbrówka podolska, Ajuga chia; głowienka kremowa, Prunella laciniata; karbieniec wyniosły, Lycopus exaltatus; macierzanka wczesna, Thymus praecox; pszczelnik wąskolistny, Dracocephalum ruyschiana.

Kapustowate (krzyżowe): gęsiówka uszkowata, Arabis auriculata; głodek mroźny, Draba dubia; głodek kutnerowaty, Draba tomentosa; pszonak pieniński, Erysimum pieninicum; rezeda mała, Reseda phyteuma; rzeżucha drobnokwiatowa, Cardamine parviflora; rzeżucha rezedolistna, Cardamine resedifolia; rukiew drobnolistna, Nasturtium microphyllum; stulisz miotłowy, Sisymbrium polymorphum; warzucha polska, Cochlearia polonica; warzucha tatrzańska, Cochlearia tatrae; wieczornik damski, Hesperis candida (Hesperis matronalis); wieczornik śnieżny, Hesperis nivea.

Komosowate: łoboda nadbrzeżna, Atriplex littoralis; łoboda, Atriplex longipes; łoboda zdobna, Atriplex calotheca; łoboda nadmorska, Atriplex glabriuscula; obione szypułkowa, Halimione pedunculata (Obione pedunculata); sodówka nadmorska, Suaeda maritima; solanka kolczysta, Salsola kali subsp. kali.

Krwawnicowate: krwawnica wąskolistna, Lythrum hyssopifolia; krwawnica rózgowata, Lythrum virgatum.

Krzyżownicowate: krzyżownica, Polygala hybrida.

Lnowate: len austriacki, Linum austriacum; len włochaty, Linum hirsutum.

Lobeliowate: lobelia jeziorna, Lobelia dortmanna.

Makowate: kokorycz drobna, Corydalis pumila.

Marzanowate: marzanka sina, Asperula glauca; przytulia, Galium cracoviense; przytulia sudecka, Galium sudeticum; przytulia, Galium valdepilosum.

Nawodnikowate: nawodnik okółkowy, Elatine alsinastrum; nawodnik sześciopręcikowy, Elatine hexandra; nawodnik trójpręcikowy, Elatine triandra.

Pierwiosnkowate: jarnik solankowy, Samolus valerandi; pierwiosnka omączona, Primula farinosa; pierwiosnka długokwiatowa, Primula halleri (Primula longiflora); pierwiosnka bezłodygowa, Primula vulgaris (Primula acaulis); naradka tępolistna, Androsace obtusifolia; zarzyczka górska, Cortusa matthioli.

Pływaczowate: pływacz krótkoostrogowy, Utricularia ochroleuca.

Posłonkowate: posłonek skalny, Helianthemum rupifragum.

Rogatkowate: rogatek sztywny, Ceratophyllum demersum subsp. platyacanthum.

Rosiczkowate: aldrowanda pęcherzykowata, Aldrovanda vesiculosa; rosiczka długolistna, Drosera anglica; rosiczka pośrednia, Drosera intermedia.

Różowate: czeremcha zwyczajna, Prunus padus subsp. borealis; irga kutnerowata, Cotoneaster nebrodensis (Cotoneaster tomentosa); głóg, Crataegus macrocarpa; głóg palmstrucha, Crataegus palmstruchii; jarząb, Sorbus carpatica; jarząb nieszypułkowy, Sorbus chamaemespilus; jarząb, Sorbus gracea; jarząb szwedzki, Sorbus intermedia; jarząb, Sorbus sudetica; malina moroszka, Rubus chamaemorus; pięciornik płonny, Potentilla sterilis; tawuła średnia, Spraea media.

Rutowate: dyptam jesionolistny, Dictamnus albus.

Rzęślowate: rzęśl wielkoowockowa, Callitriche stagnalis.

Selerowate (baldaszkowate): kropidło Lachenala, Oenanthe lachenalii; okrzyn jeleni, Laserpitium archangelica; pasternak ćmy, Pastinaca opaca; pęczyna błotna, Helosciadium repens (Apium repens); pęczyna wodna, Helosciadium inudatum (Apium inudatum); przewiercień cienki, Bupleurum tenuissimum; selernica żyłkowana, Cnidium dubium; szczwoligorz pochwiasty, Conioselinum tataricum.

Skalnicowate: śledziennica naprzeciwlistna, Chrysosplenium oppositifolium; skalnica zwodnicza, Saxifraga decipiens; skalnica torfowiskowa, Saxifraga hirculus; skalnica darniowa, Saxifraga moschata subsp. basaltica; skalnica śnieżna, Saxifraga nivalis.

Szczeciowate: czarcikęsik kluka, Succisella inflexa.

Szorstkolistne: nawrot czerwonobłękitny, Lithospermum purpurocaeruleum; niezapominajka, Myosotis praecox; niezapominajka smukła, Myosotis stenophylla; żmijowiec czerwony, Echium rubrum.

Trędownikowate: dziewanna austriacka, Verbascum austriacum; gnidosz królewski, Pedicularis sceptrum-carolinum; gnidosz sudecki, Pedicularis sudetica; lindernia mułowa, Lindernia procumbens (Lindernia pyxidaria); lnica wonna, Linaria loeseli (Linaria odora); przetacznik mułowy, Veronica anagalloides; przetacznik stokrótkowy, Veronica bellidioides; przetacznik pierzastosieczny, Veronica jacquinii; przetacznik wczesny, Veronica praecox; przetacznik zwodny, Veronica spuria; pszeniec grzebieniasty, Melampyrum cristatum; pszeniec biały, Melampyrum saxosum; świetlik maleńki, Euphrasia minima; tocja alpejska, Tozzia alpina.

Wierzbowate: wierzba borówkolistna, Salix myrtilloides; wierzba lapońska, Salix lapponum; wierzba szwajcarska, Salix marrubifolia (Salix helvetica).

Wiesiołkowate: kotewka orzech wodny, Trapa natans; ludwigia (płytek), Ludwigia palustris (Isnardia palustris).

Wilczomleczowate: wilczomlecz, Euphorbia epithymoides.

Wrzosowate: chamedafne północna, Chamaedaphne calyculata; różanecznik żółty (azalia pontyjska), Rhododendron luteum (Rhododendron flavum); żurawina drobnolistkowa, Oxycoccus microcarpus.

Zarazowate: zaraza alzacka, Orobanche alsatica; zaraza piaskowa, Orobanche arenaria; zaraza błękitnawa, Orobanche coerulescens; zaraza wielka, Orobanche elatior (Orobanche maior); zaraza krwistoczerwona, Orobanche gracilis; zaraza drobnokwiatowa, Orobanche minor; zaraza goryczelowa, Orobanche picridis; zaraza niebieska, Orobanche purpurea; zaraza gałęzista, Orobanche ramosa; zaraza bladokwiatowa, Orobanche reticulata (Orobanche pallidiflora); zaraza ożankowa, Orobanche teucrii.

Zawciągowate: zawciąg, Armeria halleri.

Uwaga: Spośród grzybów, wydzielonych obecnie w samodzielne królestwo, na Czerwonej liście grzybów znajduje się 800 gatunków grzybów wieloowocnikowych, co stanowi ok. 20% krajowych gatunków tych grzybów.