Figury płaskowyżu Nazca

fot. A. Kucharska/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Figury płaskowyżu Nazca

Tajemnicze figury na peruwiańskim płaskowyżu Nazca zostały odkryte w latach 20. XX w. przez pilotów przelatujących nad tym terytorium. Ich badaniu i opisywaniu ponad pół wieku poświęciła niemiecka matematyczka Maria Reiche.

Na powierzchni 525 km² znajduje się ok. 300 rysunków, kilkaset linii prostych i figur geometrycznych. Powstały najprawdopodobniej na przestrzeni ok. tysiąca lat, między 300 p.n.e. i 700 n.e. Ich autorstwo przypisuje się kulturze Nazca.

Płaskowyż pokryty jest cienką warstwą okruchów skalnych pochodzenia wulkanicznego, o dużej zawartości żelaza, pod którą znajduje się miękka skała o żółtawym zabarwieniu. Rysunki powstawały poprzez rozsunięcie górnej warstwy na szerokość 30-100 cm i głębokość 20-50 cm. Do wytyczania ich najprawdopodobniej używano drewnianych pali i sznurów z bawełny. Figury rysowane są zawsze jedną ciągłą linią, zaś ich wielkość sięga od kilkudziesięciu metrów do kilku kilometrów.

Istnieje wiele teorii związanych ze znaczeniem tych fascynujących wzorów. Jedna z nich mówi, że płaskowyż jest wielkim kalendarzem astronomicznym, w którym linie proste i spiralne oddają ruch gwiazd, a figury zwierzęce — gwiazdozbiory. Badanie układu ciał niebieskich miało mieć zastosowanie w rolnictwie (współzależność pór roku i opadów). Inna teoria głosi, że rysunki to miejsca kultu, na których odbywały się procesje. Jeszcze inna sugeruje, że linie są lądowiskiem dla przybyszów z kosmosu. Istnieje też prawdopodobieństwo, że figury były rodzajem prośby do bogów o wodę w tym jednym z najbardziej suchych miejsc na Ziemi.

Rysunki przetrwały do naszych czasów dzięki pustynnemu klimatowi tych okolic i wzgórzom osłaniającym płaskowyż od silnych wiatrów.

Choć kilka figur widać z wieży widokowej znajdującej się ok. 20 km od Nazca przy drodze Panamericana, najlepiej jednak oglądać je z powietrza. Lotnisko w Nazca oferuje loty widokowe awionetką.

Płaskowyż Nazca jest obecnie objęty ścisłą ochroną i całkowitym zakazem wstępu.

Anita Kucharska i Maciej „Kruger” Kiersztyn

Panamericana, wieża widokowa oraz figury: ręce, drzewo i jaszczurka (przecięta), Płaskowyż Nazca (Peru).

Nazca, płaskowyż, rysunek kolibra (Peru)

Nazca, płaskowyż

Nazca, linie na płaskowyżu, zdjęcie satelitarne (Peru )

Nazca, linie na płaskowyżu (pełniły prawdopodobnie funkcję procesyjnych dróg)

Mapa płaskowyżu Nazca, Muzeum Marii Reiche, Nazca