żupnik

żupnik,

w polskim górnictwie solnym i kruszcowym XIII–XVIII w. urzędnik zarządzający rejonem górniczym w imieniu posiadacza zwierzchnich praw do górnictwa (regalia);

żupnik pobierał daniny, czuwał nad przebiegiem prac, wykonywał władzę administracyjną i sądowniczą, zarządzał finansami i zbytem soli, bywał także dzierżawcą kopalń soli i olbory; funkcję żupnika pełnili bogaci mieszczanie, szlachta, magnaci, czasem dygnitarze państwowi; rzeczywisty zarząd kopalniami spoczywał w rękach podżupków.