zielnik, herbarium, herbarz,
bot. nazwa, która przeszła ewolucję znaczenia i zakresu,
zielnik
Encyklopedia PWN
początkowo (XV–XVII w.) oznaczała pierwsze drukowane i ilustrowane w Europie księgi o tematyce bot.-med., zawierające opisy i ryciny roślin leczn., następnie zbiór zasuszonych roślin, naklejonych na arkusze papieru i poetykietowanych, z podaniem łac. nazwy gat., miejsca znalezienia (stanowiska), siedliska, daty zbioru i nazwiska znalazcy, w końcu instytucję gromadzącą zbiory zielnikowe, stanowiące dokumentację badań florystycznych i taksonomicznych (typy nomenklatoryczne gat. i niższych jednostek) i materiały do dalszych studiów porównawczych, identyfikacyjnych. Przykładami ksiąg drukowanych i ilustrowanych roślinami są dzieła bot.-med. o charakterze „ogrodów zdrowia” pochodzące z XV–XVII w., np. w Polsce zielnik S. Falimirza (1534), H. Spiczyńskiego (1542), M. Siennika (1568), Marcina z Urzędowa (1595), a także Sz. Syreńskiego (1613), największy wówczas w Europie (1540 arkuszy). Pierwszy zielnik (zbiór zasuszonych roślin) wykonał w XVI w. L. Ghini z Bolonii. Największe zielniki (instytucje) w Polsce: Zielnik Inst. Bot. PAN w Krakowie i Zielnik Muzeum Przyr. Uniw. Wrocł. (zbiory ponad pół mln arkuszy zielników), na świecie (po kilka mln arkuszy zielników): W. Brytania (Kew Gardens, British Museum), Stany Zjedn. (New York Botanic Garden), Rosja (Petersburg).
