woda morska
 
Encyklopedia PWN
woda morska,
hydrol. woda świat. mórz i oceanów o jednolitej zawartości soli mineralnych: 55,2% chloru, 30,4% sodu, 7,7% jonu siarczanowego, 3,7% magnezu, 1,2% wapnia, 1,1% potasu i in., które określają jej zasolenie (ocean);
stanowi ok. 97% ogólnej ilości wody występującej w hydrosferze (ok. 1338 mln km3); zawartość poszczególnych jonów w stosunku do ogólnej zawartości soli miner. w w.m. wynosi: chlorkowych — 55,2%, sodu — 30,4%, siarczanowych — 7,7%, magnezu — 3,7%, wapnia — 1,1%, potasu — 1%, dwuwęglanowych — 0,4%, ponadto w.m. zawiera brom i stront oraz ślady jodu, kobaltu, wanadu i in.; zawartość soli miner. w jednostce objętości w.m. określa jej zasolenie (ogólna ilość soli w gramach, w dcm3 wody, wyrażona w promilach); przeciętne zasolenie w.m. wynosi 35‰; w wodach oceanicznych waha się ono od 32‰ (obszary okołobiegunowe) do 38‰ (strefa zwrotnikowa); w morzach przyjmuje bardzo zróżnicowane wartości, od 3‰ (tzw. morza słonawe) do 40‰. W w.m. znajdują się także rozpuszczone gazy, pochodzące z atmosfery oraz procesów chem. i biol. zachodzących w wodzie i na dnie akwenu; zawartość gazów rozpuszczonych w w.m. (tlen, dwutlenek węgla, siarkowodór, amoniak) zależy gł. od intensywności falowania i pionowego mieszania się wody oraz jej wymiany z sąsiednimi akwenami; rozpuszczalność gazów zmniejsza się wraz ze wzrostem temperatury i zasolenia w.m.
Stężenie tlenu rozpuszczonego w w.m. wynosi zwykle 4–6 mg/l. Średnia roczna temperatura wód powierzchniowych oceanu wynosi 17,4°C (lądu 14,3°C); w morzach strefy tropik. dochodzi ona do 35°C, w morzach strefy polarnej do –1,9°C; wody głębokie w większości mórz i oceanów mają temp. niską, od 5°C do niekiedy –1°C; roczna amplituda temperatury w.m. w strefie międzyzwrotnikowej dochodzi do 2,6°C, w średnich szer. geogr. osiąga 4–8°C (w morzach płytkich, np. u południowych wybrzeży Morza Bałtyckiego 17–18°C); dobowa amplituda temperatury w wodach otwartych dochodzi do 0,2°C, w morzach przybrzeżnych — do 1–2°C. W.m. ma różną barwę: ciemnobłękitną (ocean i wiele mórz zwrotnikowych szer. geogr.), błękitną (np. M. Śródziemne), zielonkawą (miejscami wody strefy równikowej), silnie zielonkawą (morza subpolarne), zielonoszarą (np. Morze Bałtyckie) czy zielonkawą z odcieniem żółtym (np. M. Białe). Barwa w.m. zależy od jej przezroczystości; wodę bardzo przezroczystą, szafirową i niebieską cechuje minim. ilość zawiesiny tak miner., jak i planktonu; największa przezroczystość występuje w M. Sargassowym — 66,5 m; w O. Spokojnym osiąga 59 m, O. Indyjskim — 40–50 m, M. Śródziemnym — 60 m, M. Bałtyckim (część pd.) — 13 m, M. Białym — 8 m.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia