szkaplerz

szkaplerz

[łac.],

skaplerz:

1) dwa małe kawałki sukna z wyszytym na nich imieniem Matki Bożej lub Jezusa, zastępujące medalik, noszone na piersiach przez członków bractw kościelnych i świeckich; w użyciu od XIII w.;

2) także kaplerz — prostokątny, niekiedy owalny obrazek malowany i grawerowany zazwyczaj na blasze miedzianej; w 2. połowie XVII i na początku XVIII w. chętnie noszony przez żołnierzy, zwykle w irchowych futerałach, na piersi pod ubraniem; na awersie najczęściej przedstawienie Matki Bożej Częstochowskiej, na rewersie — świętych patronów;

3) część stroju zakonników wielu reguł; długi prostokątny płat sukna wkładany na habit, najczęściej szerokości klatki piersiowej, długością równy habitowi, niekiedy z doszywanym kapturem (benedyktyni, bonifratrzy, kameduli, kartuzi), przeważnie w kolorze odpowiadającym kolorowi habitu (wyjątek np. cystersi — biały habit, czarny szkaplerz); noszenie szkaplerzy zapoczątkowali karmelici trzewiczkowi.