soczewkowanie grawitacyjne
 
Encyklopedia PWN
soczewkowanie grawitacyjne,
ogół zjawisk wywoływanych ugięciem promieni świetlnych w polu grawitacyjnym.
Zjawisko soczewkowania grawitacyjnego jest wynikiem relatywistycznego efektu zakrzywienia toru fotonów w pobliżu ciał masywnych (przewidzianego przez ogólną teorię względności). Jest ono obserwowane w skali kosm. w postaci tzw. kwazarów wielokrotnych, gdy masywna galaktyka, lub gromada galaktyk, znajdująca się między kwazarem i obserwatorem ziemskim, powoduje rozszczepienie obrazu kwazara na 2 lub więcej obrazów punktowych;wszystkie obrazy, leżące w odległościach kilku sekund łuku od siebie, mają takie same widma i przesunięcia ku czerwieni, co dowodzi, że są one rzeczywiście obrazami tego samego obiektu. W podobny sposób (jako wynik działania soczewek punktowych) tłumaczy się również pochodzenie świetlistych łuków obserwowanych w niektórych gromadach galaktyk. Zjawisko soczewkowania grawitacyjnego zachodzi również w skali galaktyki, gdy funkcję soczewki spełnia ciało o masie rzędu masy gwiazdy; jest to tzw. mikrosoczewkowanie grawitacyjne. Zniekształcony obraz gwiazdy jest z reguły mniejszy od jednej tysięcznej sekundy łuku i nie może być obserwowany za pomocą dostępnych ob. metod obserwacyjnych; może być natomiast obserwowane charakterystyczne, takie samo we wszystkich długościach fali, pojaśnienie gwiazdy, nierzadko kilkakrotne. Obserwacje zjawisk mikrosoczewkowania grawitacyjnego wykorzystuje się do poszukiwania niewidocznej materii w galaktykach.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia