słoneczne plamy

słoneczne plamy,

ciemne, na ogół nieregularne, obszary w fotosferze Słońca o rozmiarach 7–40 tysięcy km i czasie życia od kilku dni do kilku tygodni;

występowanie plam słonecznych jest spowodowane utrudniającym konwekcję silnym polem magnetycznym (o indukcji magnetycznej 0,2–0,4 T), które przenika te obszary, co powoduje zmniejszenie docierającego przez nie strumienia energii; w obrębie plam słonecznych rozróżnia się ciemny obszar centralny (cień) chłodniejszy od fotosfery o ok. 2000 K, zawierający silne, pionowe pole magnetyczne, oraz jaśniejszą obwódkę (półcień) chłodniejszą od fotosfery o ok. 500 K, składającą się z jasnych i ciemnych radialnych włókien, zawierających prawie horyzontalne pole magnetyczne. Spokrewnione z plamami słonecznymi są pory słoneczne (przypominają plamy bez półcienia), charakteryzujące się mniejszymi rozmiarami (3–6 tysięcy km) i indukcją magnetyczną (0,15–0,2 T), temperaturą wyższą od cienia plamy o 500–1000 K i czasie życia rzędu dnia. Liczba plam słonecznych i ich położenie zmieniają się cyklicznie z okresem ok. 11 lat (aktywność słoneczna).