saskie szkło,
wyroby szklarskie, wytwarzane do 1815 na terenie Saksonii, Łużyc i gór Rudaw.
saskie szkło
Encyklopedia PWN
Pierwsze huty szkła powstały w XIV w.; wykonywano w nich szkło leśne. Od końca XV w. obfitość surowców przyciągała szklarzy (np. rodziny Schürerów, Preußlerów), którzy zakładali huty w Rudawach (Heidelbacher, 1442; Marienberger, 1486; Jugeler, 1571; Breitenbacher, 1632); w XVII w. produkcja szkła ograniczała się do różnego rodzaju szklanic (stangenglas, passglas), wykonywanych na potrzeby książęcych rezydencji, z dekoracją malowaną farbami emaliowymi (herby i inicjały elektorów, a w 1. poł. XVIII w. karty do gry, herby pol.-saskie i monogramy król.). W 1606–08 na dworze w Dreźnie pracował C. Lehmann; w końcu XVII w. E. von Tschirnhaus zainicjował produkcję szkła bezbarwnego; powstały wtedy huty: braci Fremel w Pretzsch (1692–98), w Glücksburgu (1699–1815) oraz Król.-Elektorska Pol.-Saska huta w Dreźnie (1699–1757); specjalizowały się one w produkcji szkła kryształowego (drezdeńska także kolorowego, m.in. szkła rubinowego). W Dreźnie stosowano wszystkie znane techniki zdobienia szkła; wykonywano dekoracje o tematyce związanej z dworem król. (herby, monogramy) oraz sceny mitol., alegoryczne i rodzajowe; wśród manufaktur wyróżniały się: huta szkła zwierciadlanego w Friedrichsthalu (1709) oraz szlifiernia wodna w Dreźnie (1711); na pocz. XIX w. działał w Dreźnie S. Mohn. W Saksonii działali pierwsi autorzy książek o produkcji szkła: G. Agricola i J. Mathesius. W poł. XVIII w. wojny śląskie doprowadziły do zrujnowania przemysłu szklarskiego, a 1815 w myśl postanowień kongresu wiedeńskiego Saksonia utraciła obszary, na których istniały huty szkła.
Aleksandra Kasprzak
