przekładnia hydrauliczna

przekładnia hydrauliczna,

przekładnia, w której ruch z wału wejściowego jest przenoszony na wał wyjściowy za pośrednictwem cieczy (np. oleju, wody);

zawiera 2 podstawowe człony: pompę (przetwarza energię mech. otrzymaną od silnika na energię strumienia cieczy) i silnik hydrauliczny (zamienia energię cieczy na energię mech.). P.h. dzielą się na hydrostatyczne wykorzystujące do przenoszenia ruchu przede wszystkim energię potencjalną cieczy, i hydrokinetyczne; podział wiąże się z odmiennymi właściwościami. W p.h. hydrostatycznejstosuje się pompy wyporowe (np. tłokowe, zębate) i silniki hydrauliczne wyporowe. Strumień cieczy krąży między pompą (gdzie zwiększa swoją energię) i silnikiem (gdzie oddaje swoją energię) za pośrednictwem przewodów rurowych i ewentualnie urządzeń sterujących. Zastosowanie pomp i silników sterowanych bądź dodatkowych zaworów daje p.h. hydrostatyczne bezstopniowe (o ciągłej zmianie przełożenia) z możliwością elektronicznego sterowania i automatyzacji; p.h. hydrostatyczna jest kinematycznie sztywna (sztywne związanie wału wejściowego i wyjściowego). Pierwsze p.h. hydrostatyczne z wykorzystaniem wody jako cieczy roboczej pojawiły się na większą skalę w Anglii w końcu XVIII w.; (napędy obrabiarek i okrętowe). W p.h. hydrokinetycznej stosuje się pompy wirowe i turbiny; w praktyce te 2 człony są umieszczane w postaci samych wirników we wspólnej obudowie, dzięki czemu unika się przewodów łączących. W celu uzyskania zmiennego przełożenia jest wprowadzony dodatkowy człon reakcyjny zw. wirnikiem kierownicy; przekładnia jest bezstopniowa, automatyczna, jej przełożenie zmienia się samoczynnie pod wpływem zmiany obciążenia. Przekładnia hydrokinetyczna jest przekładnią kinematycznie niesztywną (podatne związanie wału wejściowego z wyjściowym, tłumienie drgań skrętnych). Wynalazcą p.h. hydrokinetycznej był H. Fottinger, który zbudował ją do napędu statku i opatentował 1905. P.h. są ob. szeroko stosowane, m.in w układach hamulcowych (np. samochodów), układach napędowych (napęd hydrauliczny), układach sterowania, podnośnikach.