przedmiot

przedmiot, łac. obiectum,

filoz. przeciwieństwo podmiotu, to co jest poddane aktywności bądź poznawczej, badź praktycznej;

w ontologii — to, co w jakikolwiek sposób istnieje (realnie, intencjonalnie, idealnie lub absolutnie); w teorii poznania — to, do czego odnoszą się akty poznawcze (przeciwstawiane podmiotowi poznającemu); w logice języka (desygnat pojęcia) — to, czemu można przypisać predykat lub do czego można odnieść nazwę indywidualną, deskrypcję, wyrażenia deiktyczne; w metodologii nauk — dziedzina, którą zajmuje się dana nauka (przedmiot materialny) z właściwego sobie, określonego punktu widzenia (przedmiot formalny, aspekt). W dziejach filozofii do czasów R. Descartesa powszechnie uznawano, że przedmiot poznania i orzekania jest czymś, co obiektywnie (przedmiotowo właśnie) istnieje, jest bytem realnym; później pojawiło się także inne stanowisko; formułowano próby wyprowadzenia tezy o istnieniu przedmiotu lub też tezy (w częstszej wersji słabszej) o wyprowadzaniu pewnych cech przedmiotu, różnego od podmiotu, właśnie z tego ostatniego, zwłaszcza w pokantowskim idealizmie niemieckim XIX w.