prasa polska

prasa polska, po 1945 w kraju,

władze komunistyczne traktowały prasę jako instrument propagandy i prowadziły politykę jej kontroli. 1945–47 podporządkowanie to wyrażało się w zmonopolizowaniu decyzji koncepcyjnych i stosowaniu cenzury (działającej początkowo przy Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego, a następnie podległej Prezesowi Rady Ministrów). Zabiegi te, w okresie bezpośrednio powojennym, praktycznie sparaliżowały prasę opozycji (PSL-owska „Gazeta Ludowa”, redaktor Z. Augustyński, „Tygodnik Warszawski”, redaktor Z. Kaczyński), czyniąc ją niegroźną dla władzy. Zarazem stosunkowo szybko władze zbudowały ogólnokrajowy system prasy informacyjnej. Dominowała tu Spółdzielnia Wydawniczo-Oświatowa Czytelnik, a od początku lat 50. Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza Prasa (RSW), która 1951 wydawała 92 tytuły (11 mln. egz.), a 1966 — 173 tytuły (ponad 90% jedno„razowego nakładu wszystkich dzienników). W Warszawie były to: „Trybuna Ludu” (organ KC PZPR), „Życie Warszawy”, „Express Wieczorny”, „Słowo Powszechne” (dziennik lojalnych wobec władz katolików ze Stowarzyszenia PAX), w Krakowie: „Dziennik Polski”, w Katowicach „Trybuna Robotnicza”. Od 1945 w Krakowie wychodził katolicki „Tygodnik Powszechny” (redaktor J. Turowicz), starający się zachować postawę niezależną. W okresie stalinowskim prasa poddana została unifikacji merytorycznej oraz centralizacji, czego wyrazem był spadek ilości tytułów (1953 — 416 tytułów). Ujednolicenie, jakiemu została poddana, sprawiło, że poszczególne tytuły zatraciły cechy indywidualne. Sytuacja ta zaczęła ulegać zmianie 1955, niektóre tytuły uchodziły wręcz za stymulujące proces destalinizacji (tygodnik „Po prostu”).