powiastka filozoficzna

powiastka filozoficzna,

utwór z pogranicza prozy fabularnej i eseju filoz., w którym przedstawione postacie i zdarzenia służą ilustrowaniu jakiejś tezy filoz. lub moralistycznej.

Jako odrębny gat. lit. ukształtowana w epoce oświecenia (Kandyd Woltera, Kubuś Fatalista i jego pan D. Diderota); odznaczała się schematyzmem konstrukcji (marionetkowe postacie, epizodyczność), ironiczno-parodystycznym przedstawieniem fabuły (motywy fantastyczne, zwłaszcza orientalne), mającym ujawnić jej właściwą funkcję — przekazanie treści moralistycznych i światopoglądowych, często w sposób sugerujący względność wszelkich tez i zaleceń.