popromienna choroba,
zespół zmian ogólnoustrojowych wywołanych działaniem na organizm promieniowania jonizującego;
popromienna choroba
Encyklopedia PWN
obraz kliniczny i przebieg choroby popromiennej zależy od rodzaju i dawki promieniowania oraz od osobniczej wrażliwości ustroju. Istotą choroby popromiennej są uszkodzenia struktury molekularnej podstawowych substancji chem. komórek, gł. kwasów nukleinowych i białek; najwrażliwsze są komórki młode, szybko dzielące się, o dużej dynamice (gł. komórki układu krwiotwórczego, limfatycznego, gruczołów płciowych, nabłonka przewodu pokarmowego); napromieniowanie może wywołać występowanie skazy krwotocznej, oparzeń, białaczki, zaburzenia równowagi wodnoelektrolitowej, uszkodzenie komórek układu odpornościowego, zmiany genetyczne i in. Rozróżnia się: chorobę popromienną ostrą — jeśli objawy wystąpią w okresie pierwszych dni do 2 tygodni po napromieniowaniu, podostrą — do 4 mies. po ekspozycji, i przewlekłą — mogącą ujawniać się w odległym czasie po napromieniowaniu. Leczenie: przetaczanie krwi, podawanie witamin i hormonów, przeszczep szpiku, zwalczanie (antybiotykami) zakażeń wtórnych i in.
