piaskowiec

piaskowiec,

zwięzła osadowa skała okruchowa powstała wskutek scementowania ziarn piasku;

gł. składnikami okruchowymi p. są: kwarc, skalenie, łyszczyki, glaukonit, okruchy skał, minerały ciężkie (np. rutyl, cyrkon, turmalin), szczątki org., materiał wulk.; spoiwem może być krzemionka, węglany, minerały ilaste, fosforany, związki żelaza; ze względu na zróżnicowaną zawartość bardzo drobnoziarnistego materiału zlepiającego, tzw. matriksu, p. dzieli się na arenity (zawartość matriksu mniejsza od 15% masowych) i waki (zawartość matriksu większa od 15%); ze względu na skład miner. okruchów rozróżnia się p. monominer. (np. p. kwarcowe, najbardziej rozpowszechnione) i poliminer. (np. p. arkozowe, arkoza). P. są skałami bardzo rozpowszechnionymi; w Polsce występują w Karpatach (np. p. ciężkowickie, godulskie, krośn.), G. Świętokrzyskich (p. szydłowieckie, wąchockie i in.), na Dolnym Śląsku (okolice Bolesławca, Lwówka Śląskiego, Złotoryi, Kłodzka). P. są stosowane jako materiał budowlany, drogowy, rzeźbiarski, do wyrobu kamieni młyńskich, materiałów ogniotrwałych i kwasoodpornych, tarcz szlifierskich, osełek i innych.