oscylator

oscylator

[łac.],

fiz. układ fiz. (mech., elektr.) wykonujący drgania wokół położenia równowagi trwałej.

Jeśli na układ mech. wykonujący drgania działa siła proporcjonalna do wychylenia z położenia równowagi (sprowadzająca go do położenia równowagi), to o. nazywa się o. harmonicznym; gdy nie występują straty energii (suma energii kinet. i potencjalnej jest stała), o. harmoniczny wykonuje niegasnące drgania sinusoidalne (harmoniczne) o okresie niezależnym od amplitudy; w przeciwnym wypadku drgania o. są gasnące (o. tłumiony). W mechanice kwantowej energia o. harmonicznego jest skwantowana (kwantowanie); o. kwantowe są modelami wielu układów fiz., np. jąder atomowych, cząsteczek, ciała stałego, drgań własnych pola elektromagnetycznego. O. nazywa się niekiedy generator samowzbudny, tj. generator drgań elektrycznych nietłumionych, wzbudzających się samorzutnie bez udziału przebiegu zewn., stosowany w układach elektronicznych jako generator częst. lub mocy.