orientacja zawodowa
 
Encyklopedia PWN
orientacja zawodowa, właśc. orientacja szkolna i zawodowa,
polityka społ. wszelkie oddziaływania wychowawcze i informacyjne, mające na celu umożliwienie podjęcia właściwej decyzji o wyborze zawodu, decyzji uwzględniającej zarówno zainteresowania i predyspozycje danej osoby, jak i potrzeby rynku pracy.
Na orientację zawodową składa się więc: wiedza o zawodach i o psychofiz. wymaganiach związanych z ich wykonywaniem; indywidualna ocena zainteresowań i własnych predyspozycji; wiedza o sposobie zdobywania kwalifikacji w wybranym zawodzie; rozeznanie w potrzebach rynku pracy w danym kraju.
Od lat 60. i 70. XX w. w naukach pedagogicznych używa się w zasadzie pojęcia orientacja szkolna i zawodowa. Orientacja zawodowa, oznaczająca przygotowanie wykwalifikowanych kadr na potrzeby gospodarki, nie obejmuje aspektu edukacyjnego, ważnego z punktu widzenia rozwoju zawodowego. Tak więc dopiero połączenie orientacji szkolnej i zawodowej tworzy spójny system działań wychowawczych, edukacyjnych i informacyjnych, umożliwiających młodemu człowiekowi podjęcie optymalnej decyzji w sprawie wyboru zawodu. Podstawowym ogniwem realizującym zadania orientacji zawodowej jest szkoła, która, oprócz pełnienia funkcji edukacyjnej, powinna stwarzać uczniom warunki optymalnego rozwoju psychofizycznego i intelektualnego (np. zajęcia fakultatywne i pozalekcyjne), jak również przygotowywać do wyboru zawodu, m.in. przez informacje o zawodach oraz kształtowanie nawyków i umiejętności dobrej pracy. Ze szkołą powinni ściśle współpracować w tym zakresie rodzice, poradnie zawodowe i inne organizacje i instytucje, np. służba zdrowia.
Problem orientacji zawodowej dotyczy nie tylko młodzieży, ale także ludzi dorosłych, już pracujących i wykonujących określony zawód, ale z różnych przyczyn zmieniających pracę — jest to wówczas orientacja zawodowa ustawiczna, polegająca na konieczności dostosowania kwalifikacji do nowych wymagań wynikających z postępu technicznego czy z „zanikania” starych zawodów, oraz z reorientacją zawodową.
Elżbieta Weremowicz
Bibliografia
T. Nowacki Znaczenie wiedzy o zawodach w przygotowaniu do świadomego wyboru zawodu, w: Psychologiczne i pedagogiczne problemy poradnictwa zawodowego, Warszawa 1975;
Z. Wiatrowski Problem kształcenia zawodowego w Polsce w okresie przemian ustrojowych, gospodarczych i edukacyjnych, „Szkoła Zawodowa” 1992 nr 2.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia