neodym

rys. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

neodym, Nd, neodymium,

pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 60;

Symbol: Nd

Nazwa łacińska: Neodymium

Liczba atomowa: 60

Pierwiastek promieniotwórczy: nie

Odkrycie: 1885

Odkrywca: Auer von Welsbach Carl

względna masa atomowa 144,24; n. należy do rodziny lantanowców; srebrzystobiały metal; temperatura topnienia 1024°C, temperatura wrzenia 3027°C, gęstość 7,004 g/cm³; bardzo aktywny chemicznie; rozkłada wodę, w powietrzu utlenia się (stąd konieczność przechowywania go pod warstwą nafty lub w atmosferze gazu obojętnego), bezpośrednio reaguje z fluorowcami, wodorem, siarką, azotem; w związkach występuje na III stopniu utlenienia, na stopniach II i IV tworzy związki nietrwałe; w przyrodzie spotykany w niewielkich ilościach, gł. w minerałach: monacycie i bastnazycie; stosowany w technice laserowej (laser neodymowy), technologii materiałów magnet. (np. Nd₂Co₁₄B, NdFeTi) i szkieł specjalnych stosowanych w badaniach astr. oraz w produkcji okularów dla spawaczy; wraz z innymi lantanowcami bywa stosowany w katalizie; wodorki n. (NdH₂, NdH₃) mają znaczenie jako nośniki energii. Neodym odkrył 1885 C. Auer von Welsbach.