murzyńska muzyka
 
Encyklopedia PWN
murzyńska muzyka,
muzyka Murzynów, wykazująca znaczne zróżnicowanie regionalne, etniczne, funkcjonalne, zarówno na kontynencie afryk., który stanowi jej kolebkę, jak i na kontynentach obu Ameryk.
Najpełniej rozwinęła się w Afryce, gdzie wytworzyła bogatą tradycję. Afryk. murzyńskie kultury muz., zarówno prymitywne (buszmeńska, hotentocka, pigmejska), jak i wysoko rozwinięte (narody sudańskie, Murzyni języków bantu), mimo wyraźnych różnic mają rysy wspólne: związek muzyki z różnorodnymi przejawami życia, przewaga muzykowania zespołowego nad solowym, niewielki ambitus melodii opartych na pentatonice lub heptatonice, bogata, motoryczna rytmika, wielowarstwowość struktury muz. (melodyczna, rytmiczna, brzmieniowa, w tym zjawiska burdonu, ostinata, śpiew w równoległych interwałach); częsty jest także responsorialny sposób śpiewu oparty na przemiennym powtarzaniu (przez solistę i chór) niewielkich fraz o opadającym kierunku melodii; wykonania muzyki zespołowej cechuje spontaniczność i improwizacja. Na niezwykle bogate instrumentarium składają się: instrumenty uderzane, pocierane, potrząsane (różne odmiany grzechotek), sporządzane z wszelkich dostępnych materiałów, ksylofony, zanza, zespoły bębnów różnej wielkości, pojedyncze bębny membranowe i szczelinowe (niektóre z nich służą do przekazywania wiadomości na odległość), łuki, harfy, cytry, prymitywne skrzypce, piszczałki, grupy fletów wydających po jednym dźwięku, rogi, trąby. Wraz z przesiedleniem Murzynów do obu Ameryk m.m., w wyniku zetknięcia się z odmienną kulturą i oderwania od pierwotnych warunków i funkcji, uległa przetworzeniu i stała się składnikiem muzyki tych krajów, w których się przyjęła. Swoistym przejawem zespolenia elementów afryk. m.m. i muzyki eur. stał się pod koniec XIX w. w Ameryce Północnej jazz.
Bibliografia
J.H. KWABENA NKETIA The Music of Africa, New York 1974, przekład niem. Die Musik Afrikas, wyd. 2 Wilhelmshaven 1991.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia