kubikulariusz, łac. cubicularius,
pokojowiec, w cesarstwie rzym. należący do personelu kubikulum (sypialni władcy), z reguły eunuch;
kubikulariusz
Encyklopedia PWN
w późnym Rzymie (IV–VI w.) liczni k., obdarzeni zaufaniem władcy, zyskali znaczny wpływ na rządy; powierzano im odpowiedzialne funkcje cywilne i wojsk.; z nich rekrutowała się osobista ochrona cesarza; w Bizancjum od VII–IX w. tytuł k. miał charakter honorowy, wyróżniano nim eunuchów pełniących wysokie stanowiska.