kółka rolnicze
 
Encyklopedia PWN
kółka rolnicze,
lokalne stowarzyszenia chłopskie działające na terenie jednej lub kilku wsi na rzecz rozwoju gospodarstwa wiejskiego, wiedzy rolniczej, samopomocy i innych form współdziałania chłopów.
W strukturze organizacyjnej kółek rozróżnia się kółka rolnicze w poszczególnych wsiach, koła gospodyń wiejskich, gminne i wojewódzkie związki; w skali ogólnopolskiej działa od XI 1982 Krajowy Związek Kółek i Organizacji Rolniczych. Pierwsze kółka rolnicze na ziemiach polskich powstały w latach 70. XIX w. na terenie zaboru pruskiego, następnie w Galicji i najpóźniej w byłym Królestwie Polskim (na przełomie XIX i XX w.); przed I wojną światową istniało ok. 4,1 tysiąca kółek rolniczych, zrzeszających ok. 175 tysięcy członków, 1939 ich liczba wzrosła do ok. 11 tysięcy (ok. 300 tysięcy członków). Wśród kilku naczelnych organizacji kółkek rolniczych główną rolę w ostatnim 10-leciu II Rzeczypospolitej odgrywały: Centralne Towarzystwo Organizacji i Kółek Rolniczych, Małopolskie oraz Wielkopolskie Towarzystwo Rolnicze. Po II wojnie światowej naczelną organizacją powołanych dopiero 1956–57 kółek rolniczych był Centralny Związek Kółek Rolniczych; od 1959 kółka rolnicze zajmowały się głównie świadczeniem usług mechanizacyjnych (od 1973 przejęły je spółdzielnie kółek rolniczych — SKR); od V 1981 do XI 1982 naczelną organizacją kółek rolniczych był Centralny Związek Kółek i Organizacji Rolniczych, przemianowany w Krajowy Związek Kółek i Organizacji Rolniczych; w końcu 1989 istniało 31,5 tysięcy kólek rolniczych; 1989–1993 liczba kółek rolniczych uległa znacznemu zmniejszeniu.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia