karate

karate ,

ogólna nazwa japońskich szkół walki wręcz bez użycia broni.

Rozróżnia się karate bojowe (stosowane np. w samoobronie) i karate sportowe; w karate sportowym istnieje wiele stylów różniących się technikami walki, sposobem ich wykonania, metodami szkolenia i przepisami; do najważniejszych należą: karate według zasad WUKO (ang. World Union of Karate-do Organizations), shōtōkan, kyokushinkai, karate tradycyjne; w większości stylów ataki są markowane, w niektórych dopuszcza się mocne ciosy na określone części ciała; zawody (prowadzone wg przepisów danego stylu) są rozgrywane w 2 konkurencjach — kata i kumite (w konkurencji drużynowej i indywidualnej) zarówno przez mężczyzn, jak i kobiety. Pochodzenie karate nie jest do końca wyjaśnione; przyjmuje się, że wywodzi się ono z tzw. boksu chińskiego — kung-fu przeniesionego na wyspę Okinawa, gdzie uległo przemieszaniu z lokalnymi sztukami walki; pod koniec XIX w. Japończyk Funakoshi Gichin (twórca shōtōkanu) dokonał systematyzacji technik karate; istnienie wielu różnych stylów karate spowodowało powstanie kilku międzynarodowych federacji; do najpopularniejszych należą m.in.: European Karate Union (EKU) zał. 1963, International Kyokushin Organization (IKO) zał. 1965, WUKO zał. 1970, International Traditional Karate Federation (ITKF) zał. 1972 (do 1985 pod nazwą International Amateur Karate Federation). W Polsce większość stylów karate podlega Polskiemu Związkowi Karate, utworzonemu 1980; od 1990 działa także Federacja Karate Tradycyjnego; polscy karatecy zdobyli wiele medali na mistrzostwach świata i Europy (m.in. K. Neugebauer).