Kamica układu moczowego
Kamica jest stosunkowo częstą przypadłością. Dotyka prawie jednej dziesiątej populacji. Chorują zarówno mężczyźni jak i kobiety, z tym, że mężczyźni – częściej. Zachorowania zdarzają się także wśród dzieci. Średni wiek wystąpienia dolegliwości to 30- 40 lat.
Co powoduje tworzenie się kamieni?
Nie ma jednej przyczyny powstawania kamieni moczowych. Na ich tworzenie się mają wpływ:
– skrajne pH moczu (poniżej 5,5 i powyżej 7,0)
– duża gęstość względna moczu (zwłaszcza ta powyżej 1,015 g/ml)
– substancje kamicorodne – występują w moczu w dużym stężeniu; są z nim wydalane wydalane w nadmiarze
– małe stężenie substancji mających działanie ochronne (np. magnezu czy cytrynianów)
– obecność w moczu organicznych jąder krystalizacji; jądrem krystalizacji, wokół którego nawarstwia się kamień, może być uszkodzona błona śluzowa czy bakterie.
Zachorowaniu na kamicę sprzyjają:
– współistniejące choroby – u większości chorych z kamicą stwierdza się obecność nieleczonych schorzeń metabolicznych, np. dny moczanowej, osteoporozy, nadczynności przytarczyc;
– występowanie kamicy w rodzinie – jeżeli u członków Twojej rodziny występuje kamica, Ty tez możesz na nią zachorować.
– częste, nawracające zakażenia układu moczowego – zapamiętaj: kamica sprzyja zakażeniom układu moczowego i odwrotnie!
– odchudzanie się, mała ilość spożywanych płynów;
– niewłaściwa dieta, zwłaszcza ta z dużą zawartością szczawianów, bogata w wapń, puryny, sód, białko;
– przebywanie w gorącym, tropikalnym klimacie czy praca w suchym środowisku;
– nowotwory.
W bogatych społeczeństwach kamica występuje częściej niż w krajach ubogich. Przyczyną tej dysproporcji jest zwiększone wydalanie z moczem kwasu moczowego, szczawianów i wapnia związane z wyższym spożyciem pokarmów białkowych w społeczeństwach rozwiniętych.
Kamica nerkowa może przebiegać zarówno z objawami ostrymi jak i bez objawowo. W zależności od substancji, które krystalizują w moczu, wyróżnia się kilka typów kamicy moczowej:
– fosforanową,
– szczawianową,
– moczanową,
– cystynową.
Objawy
Wiodącym objawem kamicy jest kolka nerkowa. Jest to silny ból, zlokalizowany w okolicy lędźwi, mogący promieniować do spojenia łonowego, narządów płciowych czy wewnętrznej powierzchni ud. Ból powstaje, gdy kamień „przeciska” się przez cienki moczowód. Moczowód jest narządem o zmiennym przekroju światła, którego błona mięśniowa rytmicznie się kurczy, przesuwając porcje moczu do pęcherza. Skurcze słabną, gdy pęcherz moczowy jest nadmiernie wypełniony moczem. Natomiast w przypadku obecności kamienia w świetle moczowodu, ruchy tego ostatniego nasilają się, co jest bardzo bolesne.
Silnemu bólowi mogą towarzyszyć:
– nudności i wymioty,
– poty,
– bladość skóry,
– niepokój,
– parcie na mocz i jego częste oddawanie w małych ilościach,
– niekiedy krwiomocz (czerwone zabarwienie moczu),
– zatrzymanie stolca i gazów.
Bardzo silny ból może być przyczyną odruchowego spadku ciśnienia tętniczego a nawet omdlenia.
Napady bólowe, u chorego z kamicą, mogą powtarzać się co kilka miesięcy, a nawet lat. Okres pomiędzy napadami jest zwykle bezobjawowy.
Aktualizacja: 2017-01-10
lek. med. Anna Jakieła Klinika Chorób Wewnętrznych, 4. Wojskowy Szpital Kliniczny we Wrocławiu
