kalander

kalander

[fr. < gr.],

zespół 2 lub więcej dociskanych do siebie obrotowych walców o równoległych osiach, osadzonych we wspólnej ramie, między którymi przechodzi obrabiany (poddawany kalandrowaniu) materiał (np.: papier, tkanina, dzianina, włóknina, skóra, folia).

Prędkości obwodowe poszczególnych walców mogą być jednakowe (k. gładzące, satynujące) lub znacznie się różnić (k. cierne, frykcyjne), operacje przeprowadzane na k. noszą nazwę kalandrowania; k. są powszechnie stosowane w przemyśle papierniczym do gładzenia (satynowania) wytworów papierniczych, nadawania im odpowiedniej grubości (k. kalibrujące) i wysokiego połysku oraz do wytłaczania wzorów (gofrowania, k. tłoczące); w włókiennictwie k. są używane do gładzenia płaskich tekstyliów, do ich gofrowania, gumowania, laminowania, powlekania i zdwajania za pomocą pośredniej warstwy gumy itp.; w przemyśle tworzyw sztucznych k. służą do wytwarzania folii i płyt; mieszanka tworzywa jest doprowadzana najczęściej do k. z walcarki, wytłaczarki lub mieszarki; w poligrafii k. są używane do odciskania składu i klisz w tekturze matrycowej, przeznaczonej do sporządzania stereotypu.