jednostka mieszkaniowa
 
Encyklopedia PWN
jednostka mieszkaniowa,
urb. zespół budynków i zamieszkująca je społeczność, wyodrębnione przestrzennie w ramach większej jednostki osadniczej.
Cechą podstawową jednostki mieszkaniowej jest lokalny zasięg wszystkich jej instytucji (grupa zabawowa, grupa sąsiedzka, klub mieszkańców, ośr. kultury, ośr. usługowy, szkoła). Jdnostkami mieszkaniowymi są: osiedle mieszkaniowe, osiedle społ., jednostka szkolna, jednostka sąsiedzka. Ideę określenia optymalnej jednostki mieszkaniowej zapoczątkowały w XIX w. działania na rzecz poprawy sanitarnych warunków mieszkaniowych w miastach, dramatycznie pogarszających się w związku z uprzemysłowieniem. Początkowo wielkość jednostek mieszkaniowych była pochodną liczby osób zatrudnionych w zakładzie pracy (osiedla patronackie dla robotników przem., modelowe jednostki mieszkaniowe: Nowa Harmonia R. Owena, Falanster Ch. Fouriera). Uzależnienie wielkości jednostek mieszkaniowych od sposobu rozmieszczenia obiektów usługowych zaznaczyło się po raz pierwszy w koncepcjach miasta ogrodu E. Howarda i miasta przem. P. Garniera. W 1922 Le Corbusier i P. Jeanneret w projekcie miasta współcz. wyróżniali jednostki mieszkaniowe (immeubles-villas) jako rekreacyjne skwery otoczone ciągłą zabudową z lokalami usługowymi w parterach. W Wiedniu 1922–30 wznoszono jednostki mieszkaniowe w postaci wielkich bloków z rozległym wewn. dziedzińcem (Hofen). Jednostki mieszkaniowe typu osiedlowego wywodzą się z niem. Siedlungen. W 1919–33 architekci, m.in. B. Taut, W. Gropius, O. Haester, H. Scharoun nadali osiedlom cechy wyróżniające je społecznie i przestrzennie z otoczenia. Jednostka sąsiedzka C.A. Perry’ego jest modelem jednostki mieszkaniowej wyróżnionej wg kryterium obiektów i urządzeń wspólnego użytkowania określonego terenu i zamieszkujących go ludzi. Super jednostka mieszkaniowa (Le Corbusier) jest modelem budowli jednoczącej mieszkania i usługi w jednej bryle. W Polsce jednostka mieszkaniowa jest utożsamiana z osiedlem. Pierwsze projekty (częściowo wzorowane na doświadczeniach wiedeńskich) realizowała Warsz. Spółdzielnia Mieszkaniowa przed 1939; B. Brukalska przedstawiła 1946 hierarchiczny zestaw jednostek zbiorowości społ. odpowiadający hierarchii zaspokajania potrzeb: 1) mieszkanie rodzinne, 2) dom zbiorowy 100–150 osób, 3) kolonia 800 osób, 4) osiedle 5–8 tys. osób, 5) dzielnica mieszkaniowa 25–40 tys. osób. W 1948–80 wielkość strukturalnej jednostki mieszkaniowej określano ogólnokrajowymi normatywami projektowania i wyprowadzano z liczby dzieci uczęszczających do jednej szkoły. Praktyka realizacyjna modyfikowała normatywne modele, uzależniając wielkość jednostki mieszkaniowej od skali przedsięwzięcia inwestycyjnego, planowanej struktury przestrzennej miasta lub przebiegu arterii komunikacyjnych.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia