elektryfikacja kolei

elektryfikacja kolei,

zespół przedsięwzięć organizacyjnych i techn., których celem jest wprowadzenie na linii kol. trakcji elektrycznej;

Elektryfikacja kolei jest zwykle związana z modernizacją drogi kol., urządzeń sterowania ruchem i zaplecza, oraz wymaga zbudowania urządzeń zasilania (podstacji, sieci trakcyjnej), co pociąga za sobą znaczne nakłady finansowe i jest opłacalne jedynie przy dużym natężeniu ruchu na elektryfikowanej linii lub w specjalnych warunkach (np. linie górskie). Elektryfikacja kolei przynosi wiele korzyści: wzrost przepustowości linii kol. (dzięki możliwości prowadzenia przez lokomotywy elektr. cięższych pociągów i uzyskiwania przez pociągi większej średniej prędkości), poprawę warunków przewozu i warunków pracy obsługi, oszczędność energii (lokomotywy elektr. mają większą sprawność niż parowozy); lokomotywy elektr. nie zatruwają też otoczenia drogi kol. spalinami. W podstacjach trakcyjnych energia elektr. pobierana z sieci energ. jest przekształcana do postaci wykorzystywanej w pojeździe trakcyjnym, w PKP jest to prąd stały o napięciu 3 kV (wyjątek — Warsz. Kolej Dojazdowa — 0,6 kV). Stosuje się także prąd przemienny jednofazowy (np. w Rosji, Niemczech), o częst. 50 Hz lub mniejszej (25 Hz lub 16²/₃ Hz). Pierwszy na świecie pociąg zasilany energią elektr. uruchomiono 1879 w Berlinie na Wystawie Rzemiosł, pierwszy w Polsce 1927 na linii Elektr. Kolei Dojazdowej z Warszawy do Grodziska Mazow., a pierwszy na linii PKP — 1936 (Otwock–Warszawa–Pruszków). W 2003 w Polsce było zelektryfikowanych ok. 50% linii kol. normalnotorowych.