czarna procesja,
manifestacja przedstawicieli 141 miast król. w Warszawie 2 XII 1789, zorganizowana w celu wsparcia obozu reform Sejmu Czteroletniego w jego walce o prawa dla miast;
czarna procesja
Encyklopedia PWN
kierowana przez J. Dekerta, inspirowana przez H. Kołłątaja; ubrani na czarno delegaci (stąd nazwa) wręczyli królowi i dygnitarzom sejmowym memoriał (uchwalony na zjeździe przedstawicieli miast), zawierający m.in. postulaty: dopuszczenia przedstawicieli miast na posiedzenia sejmu (w sprawach dotyczących miast), rozciągnięcia na mieszczan prawa neminem captivabimus oraz prawa nabywania dóbr ziemskich.