cynober
minerał, trygonalna odmiana siarczku rtęci HgS, krystalizująca poniżej temp. 344°C (powyżej tej temperatury krystalizuje regularny metacinnabaryt);
[niem.],
cynober
Encyklopedia PWN
tworzy m.in. skupienia ziarniste; występuje też w mieszaninach z innymi minerałami oraz substancjami org. (rtęć wątrobowa); czerwony, nieprzezroczysty; produkt procesów hydrotermalnych, niekiedy — osad gejzerów i cieplic; najważniejsza ruda rtęci, od czasów staroż. był używany jako pigment mineralny; największe złoże c. — Almadén w Hiszpanii (eksploatowane od ponad 20 wieków), zawiera połowę świat. zasobów rtęci; inne wielkie złoża znajdują się m.in. w Słowenii (Idria), Serbii (Avala), we Włoszech (Toskania), na Ukrainie. .
