centurion
niższy oficer w armii rzymskiej, osiągający stanowisko drogą awansu od prostego żołnierza;
[łac. centurio ‘setnik’],
centurion
Encyklopedia PWN
w klas. legionie 60 centurionów dowodziło 30 manipułami; w legionie postmariańskim każda z 10 kohort miała 6 oficjalnie równych rangą centurionowi, z których najstarszy praktycznie dowodził kohortą; wraz z profesjonalizacją armii rosła rola centuriona, czego odbiciem był ich żołd i nagrody, od 5 do 20 razy wyższe niż prostych legionistów; za cesarstwa ustaliła się hierarchia centurionów i system awansów (niekoniecznie w tym samym legionie): od najniższego centurionadziesiątej kohorty do pierwszego c. pierwszej (primus pilus); podobna była kariera c. w oddziałach pomocniczych; oprócz roli militarnej instytucja c. była ważnym mechanizmem ruchliwości społ.: wysłużeni centurionowie wchodzili do elit lokalnych, primus pilus zaś wchodził do stanu ekwitów, co jego potomkom pozwalało ubiegać się o wejście do senatu (synem primipila był ces. Pertynaks).
