celiakia

celiakia

[łac. (dolor) coeliacus ‘ból brzuszny’ < gr. koiliakós],

choroba trzewna,

zespół chorobowy o podłożu immunologicznym.

Istotą zaburzeń jest nieprawidłowa odpowiedź immunologiczna (limfocyty i przeciwciała) przeciw glutenowi i gliadynie — białkom i peptydom pszenicy i żyta; reakcja odpornościowa zachodząca w jelicie cienkim po przyjęciu pokarmu zawierającego gluten prowadzi do miejscowych zmian zapalnych i wtórnego zaniku kosmków jelitowych; pojawiają się zaburzenia wchłaniania. Zauważono, że późniejsze niż w pierwszych 2 latach życia ujawnienie się celiakii sprzyja o wiele częstszemu występowaniu objawów nietypowych, co oznacza duże trudności w rozpoznawaniu choroby u osoby dorosłej, zwłaszcza jeśli nie bierze się pod uwagę możliwości jej występowania, traktując błędnie celiakię tylko jako chorobę wieku dziecięcego; nierzadko jedynym objawem celiakii dorosłych jest niedokrwistość, inne objawy to: biegunka, rozlane, mało charakterystyczne bóle brzucha, a także chudnięcie, osłabienie, utrata apetytu oraz inne objawy spotykane w zespołach złego wchłaniania; u dorosłych objawem celiakii może być niepłodność występująca zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Najważniejszym badaniem diagnostycznym w rozpoznaniu celiakii jest badanie histopatologiczne śluzówki jelita. Istnieje tylko jeden sposób leczenia celiakii — dieta bezglutenowa.