bursztyn
 
Encyklopedia PWN
bursztyn
[niem. Bernstein],
sukcynit, dawniej jantar,
kopalna żywica drzew iglastych z trzeciorzędu;
jest mieszaniną węglowodorów, żywic, kwasu bursztynowego (w postaci bursztynianu wapnia) i olejów; skład chem.: ok. 78% węgla, 11% tlenu, 10% wodoru, niewielkie ilości siarki i in. pierwiastków; bezpostaciowy; żółty lub brunatny, czerwonawy, biały, czarny, o tłustym połysku; potarty suknem elektryzuje się ujemnie; gęstość 1–1,05 g/cm3 (pływa w wodzie mor.); niekiedy zawiera wtopione szczątki zwierząt i roślin oraz inkluzje ciał nieorg., np. kropel wody, ziaren piasku. Występuje w skałach osadowych, w największych ilościach na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego, między Gdańskiem a Kłajpedą, na płw. Sambia (największe złoże pierwotne w dolnooligiceńskich piaskach glaukonitowych) oraz k. Słupska; okruchy pochodzące z rozmytych złóż pierwotnych występują w utworach młodszego trzeciorzędu i czwartorzędu (m.in. w dorzeczu Narwi); używany (od czasów prehist.) do wyrobu przedmiotów ozdobnych (okres rozkwitu rzemiosła bursztynowego — XVII–XVIII w.).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Bursztyn z wtopionym owadem fot. Z. Wyleżyński/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia