beton zbrojony
 
Encyklopedia PWN
beton zbrojony,
beton zawierający pręty stalowe (zbrojenie);
w zależności od sposobu współpracy stalowego zbrojenia z betonem rozróżnia się żelbet i beton sprężony. Żelbet (żelazobeton), beton zbrojony, w którym zbrojenie, wykonane w postaci szkieletu z prętów stalowych, zmontowane w formie (beton zbrojony prefabrykowany) lub w deskowaniu (beton zbrojony monolityczny), jest zalewane betonem i stanowi element pełniący funkcje bierne w przenoszeniu sił rozciągających, tzn. przejmuje siły powstałe pod wpływem obciążeń zewn.; beton współpracuje ze zbrojeniem dzięki przyczepności, powstającej między obydwu materiałami oraz jednakowemu współczynnikowi rozszerzalności cieplnej; do zalet żelbetu należą m.in.: ogniotrwałość, duża odporność na obciążenia statyczne i dynamiczne przy dużej trwałości, możliwość wykonywania elementów i budowli o dowolnym kształcie, małe koszty konserwacji. Beton sprężony, beton zbrojony mający zbrojenie gł. ze stali wysokogatunkowej, wstępnie naprężonej (naciągniętej) w celu wywołania w betonie naprężeń przeciwstawnych naprężeniom rozciągającym, powstającym od obciążeń użytkowych; w wyniku wstępnego sprężenia beton, z natury materiał kruchy, uzyskuje właściwości materiału ciągliwego. Ze względu na sposób sprężenia rozróżnia się: strunobeton, w którym drut (strunę) napręża się przed ułożeniem mieszanki betonowej i sprężenie betonu następuje przez zwolnienie naciągu strun, po uzyskaniu przez beton przynajmniej 70% jego wytrzymałości znamionowej, i kablobeton, w którym zbrojenie (w postaci kabli, lin lub prętów) jest umieszczone w kanałach przebiegających wzdłuż wyznaczonej trasy konstrukcji — naciąga się je po stwardnieniu betonu, następnie zamocowuje na końcach danego elementu i kanał wypełnia zawiesiną cementowo-wodną, która zabezpiecza kabel przed korozją i powoduje, że tworzy on monolit z betonem. Żelbet zaczęto stosować w XIX w.; 1850 L. Lambot wykonał z niego barkę, a 1867 J. Monier opatentował donicę kwiatową zbrojoną siatką drucianą; z czasem beton zbrojony stał się podstawowym materiałem budowlanym używanym do wznoszenia budynków, zapór, mostów, wiaduktów, zbiorników itp., a wykonanie elementów z betonu sprężonego 1920 przez E. Freyssineta umożliwiło w latach 30. XX w. dalszy rozwój technik budowlany, zwłaszcza konstrukcji o dużej rozpiętości, jak mosty, budynki halowe, również maszty słupów energ. i podkłady kolejowe.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia