barwniki ceramiczne

barwniki ceramiczne, pigmenty ceramiczne, farby ceramiczne,

barwne tlenki metali lub związki otrzymane z tlenków metali (najczęściej spinele) odporne na działanie wysokich temperatur występujących podczas wypalania ceramiki (powyżej 800°C).

Używane do zdobienia wyrobów ceramicznych (szkliwionych i nieszkliwionych) oraz szkła; dzielą się na: naszkliwne, podszkliwne i wszkliwne. Farby ceramiczne naszkliwne składają się z barwnika (pigmentu) i topnika (np. szkła borowo-krzemianowego); podczas wypalania w temperaturze 600–850°C topnik mięknie i łączy się ze szkliwem wprowadzając do niego barwnik; farby ceramiczne podszkliwne zawierają barwnik, szkliwo oraz dodatek kaolinu lub biało wypalającej się gliny; nanosi się je bezpośrednio na czerep, pokrywa szkliwem i wypala w odpowiedniej temperaturze, zależnie od danego wyrobu; farby ceramiczne wszkliwne (wtapiane) składają się z barwnika i topnika; nanosi się je na wypalony wyrób szkliwiony i ponownie wypala w temperaturze 1200–1250°C. Jako barwników (pigmentów) używa się tlenków metali ciężkich, np. żelaza Fe₂O₃ (brązowy i czarny), manganu MnO (brązowy i czarny), miedzi CuO (zielony), kobaltu CoO (niebieski), niklu NiO (zielony) i Ni₂O₃ (różowy), chromu Cr₂O₃ (zielony) oraz ich mieszanin z tlenkami innych metali, np. glinu Al₂O₃, cynku ZnO, baru BaO, cyny SnO₂, otrzymując farby ceramiczne o różnych kolorach i odcieniach. Do zdobienia wyrobów ceramicznych używa się też metalicznego złota, platyny, rzadziej srebra.