autonomiści górnośląscy

autonomiści górnośląscy,

niem. zwolennicy samodzielności Górnego Śląska.

Początki ruchu, inspirowanego przez niem. koła junkiersko-przem., datują się na 1872–79; jego zwolennicy dążyli do utworzenia państwa śląskiego w celu zachowania przez niemczyznę jej pozycji polit., ekon. i kult.; 9 XII 1918 niem. partia Centrum wysunęła postulat utworzenia samodzielnego państwa śląskiego, głosząc hasło „Górny Śląsk dla Górnoślązaków” i przeciwstawiając się pol. ruchowi nar.; w połowie XII 1918 a.g. podzielili się na autonomistów propagujących odrębność Śląska w ramach Rzeszy oraz independentów, tj. niepodległościowców (utworzyli Związek Górnoślązaków — Bund der Oberschlesier) opowiadających się za samodzielnym, neutralnym państwem śląskim; władze niem., przeciwne działalności a.g., wydały zakaz propagowania idei autonomii, uznając ją za zdradę państwa; 1920 partia Centrum zaprzestała działalności na rzecz autonomii; Związek Górnoślązaków zdobył wkrótce poparcie władz niem., nawołując w czasie plebiscytu do głosowania za Niemcami (pozyskał ok. 25% głosów Ślązaków o niesprecyzowanej świadomości nar.); po plebiscycie niepodległościowcy postulowali przyłączenie całego Śląska do Niemiec; po podziale Śląska 1922 ruch a.g. stracił na znaczeniu, a po likwidacji 1923 Związku Górnoślązaków zamarł całkowicie.