antyseptyka

antyseptyka

[gr. antí ‘przeciw’, ‘naprzeciw’, sēptikós ‘sprawiający zgniliznę’],

wyjaławianie, wyjałowienie,

postępowanie mające na celu niszczenie lub zahamowanie rozwoju wszystkich żywych drobnoustrojów lub ich form przetrwalnikowych w celu zapobieżenia zakażeniom;

do wyjaławiania (np. rąk chirurga, naczyń, narzędzi) stosuje się środki antyseptyczne i dezynfekujące, gorące powietrze (narzędzia chirugiczne), parę wodną pod ciśnieniem (bielizna operacyjna), promieniowanie gamma, promieniowanie nadfioletowe (pomieszczenia, sale operacyjne); za twórcę antyseptyki uważa się I.Ph. Semmelweisa, który w 1. poł. XIX w. wprowadził mycie rąk w wodzie chlorowanej przed zabiegami położniczymi, w celu zapobiegania zakażeniom połogowym; antyseptyka przyczyniła się do postępu w chirurgii, ponieważ pozwala na uniknięcie ropnych powikłań pooperacyjnych.