angielsko-chiński typ ogrodów,
kierunek w sztuce ogrodowej, który powstał w 3. ćwierci XVIII w. w Anglii, pod wpływem ogólnego zainteresowania sztuką chińską.
angielsko-chiński typ ogrodów
Encyklopedia PWN
Cechowała go nieregularność i asymetryczność oraz wyposażenie w elementy zaczerpnięte gł. z chiń. budownictwa, sztuki ogrodowej, ornamentyki detali, a także z innych kultur pozaeuropejskich. Pierwszym planistą ogrodów, który odbył podróż do Kantonu (1740–43) i poznał bezpośrednio ogrody chiń., a następnie ich znajomość wykorzystał przy urządzaniu ang. ogrodów krajobrazowych był W. Chambers. Z jego działalnością wiąże się szeroka popularyzacja motywów ogrodu chińskiego. Przyczyniły się do tego także publikacje Chambersa, zwłaszcza Designs of Chinese Buildings... (1757) i Dissertation on Oriental Gardening (1772). Wykonał wiele projeków ogrodów, które wyposażył w elementy zaczerpnięte z chiń. budownictwa i sztuki ogrodowej (ogród w Rockstone, Amesbury, Ansley, Wrest Park). Najbardziej znanym jego dziełem stała się przebudowa król. ogrodów Kew Gardens pod Londynem (1757–63). Idee jego zostały przyjęte z dużym zainteresowaniem. Transformacja motywów chiń. i dostosowanie ich do gustu i krajobrazu ang. doprowadziło do powstania zupełnie nowej wartości estetycznej, stąd też utrwaliło się w literaturze określenie tego zjawiska jako typ ogrodowy ang.-chiński. W samej Anglii kierunek ten trwał krótko, lecz w ramach rokokowej mody na chińszczyznę cieszył się dużym zainteresowaniem i był adaptowany w wielu eur. ogrodach krajobrazowych, także w Polsce (m.in. altany chiń. w Jabłonnie i Wilanowie).
Włodzimierz Piwkowski
