Zrzeszenie Związków Zawodowych (ZZZ),
ogólnopol. centrala związków zawodowych, utworzona XI 1944 w Lublinie;
Zrzeszenie Związków Zawodowych
Encyklopedia PWN
politycznie i organizacyjnie podporządkowane PPR i PPS (do 1947 czł. PPS dominowali we władzach branżowych związków zaw. i organizacjach zakładowych), następnie PZPR; ZZZ skupiało kilkadziesiąt branżowych związków zaw., 1945 ok. 50% pracowników najemnych, od 1948 ponad 90%; władze ZZZ tworzyły: kongres zwoływany co 4 lata oraz 1945–49 Komisja Centralna Związków Zaw. (KCZZ), później Centralna Rada Związków Zawodowych (CRZZ); przewodniczący, m.in. 1945–48 K. Witaszewski, 1948–49 E. Ochab, 1949–50 A. Zawadzki, 1950–56 W. Kłosiński, 1956–71 I. Loga-Sowiński, 1971–80 W. Kruczek, 1980 J. Szydlak; gł. organ prasowy: „Głos Pracy”; ZZZ uczestniczyło w realizacji polityki gosp. i społ. partii komunist., mobilizowało pracowników do bardziej wydajnej pracy (m.in. organizowało współzawodnictwo pracy); 1949 przejęło część uprawnień i dziedzin działalności organów państw.: wykładnię ustawodawstwa pracy (dokonywaną przez CRZZ), inspekcję pracy, komisje rozjemcze rozpatrujące spory wynikające ze stosunków pracy, Fundusz Wczasów Pracowniczych; organizowało pomoc socjalną dla czł. związków zaw., prowadziło działalność oświat., kult. i sport.; próba uzyskania niezależności od PZPR i władz państw. podjęta przez część działaczy związków zaw. podczas październikowego przesilenia politycznego 1956 w Polsce zakończyła się niepowodzeniem; 1980 większość członków związków zaw. skupionych w ZZZ wstąpiła do Solidarności, a branżowe związki zaw. utworzyły komisję porozumiewawczą; XII 1980 ZZZ zakończyło działalność.
