Weddella, Morze
 
Encyklopedia PWN
Weddella, Morze, ang. Weddell Sea,
przybrzeżne morze w południowej części Oceanu Atlantyckiego, w Antarktyce, między Półwyspem Antarktycznym na zachodzie, Górami Ellswortha na południowym zachodzie, Wybrzeżem Księżnej Marty i Ziemią Coatsów na południowym wschodzie oraz Grzbietem Południowoantylskim (wyspy Orkady Południowej i Sandwich Południowej) na północy;
Przynależność do oceanu: Atlantycki, Ocean
Powierzchnia akwenu: 2,9 mln km2
Głębokość akwenu: średnia — 2 878 m, maksymalna — 6 820 m
łączy się z morzem Scotia (na północy) i otwartym oceanem (na północnym zachodzie); znaczna część Morza Weddellana jest zajęta przez lodowce szelfowe, największe: Filchnera (260 tys. km2, bariera lodowa długości ok. 800 km) na południu, Larsena (86 tys. km2) na zachodzie. Powierzchnia 2910 tys. km2, w tym ok. 350 tys. km2 pod lodowcami szelfowymi; największe wyspy (Berknera i Korffa) są położone w otoczeniu Lodowca Szelfowego Filchnera; średnia głębokość 2878 m, maksymalna — 6820 m, w głębi na południowy wschód od Orkadów Południowych; zachodnią i południową część dna zajmuje głęboki (niski) do ok. 500 m szelf antarktyczny, pozostała — wchodzi w skład rozległego oceanicznego Basenu Afrykańsko-Antarktycznego, z zachodnią częścią abysalnej Równiny Weddella. Temperatura (średnia roczna) wód powierzchniowych wynosi od –1°C na północy (maksymalna w lutym — ok. 1°C) do –2°C na południu, zasolenie — 34,6‰; w Morzu Weddellana tworzy się zimna, bogata w tlen i najbardziej gęsta woda w oceanie światowym, opadająca po stoku kontynentalnym do warstw przydennych, gdzie gromadzi się masa wodna o temperaturze ok. 0°C i zasoleniu 34,65‰, zwana antarktyczna wodą przydenną, która przemieszcza się nad dnem Oceanu Atlantyckiego aż do równika, wpływa też w głębiny Oceanu Indyjskiego. Morze Weddellana w zimie prawie całkowicie pokrywa się lodem, w lecie część północno-wschodnia i wschodnia wolna od lodów; góry lodowe przedostają się na morze Scotia; powierzchniowe prądy morskie mają cyrkulację cyklonalną (na półkuli południowej zgodnie z ruchem wskazówek zegara) — średnia prędkość 1,4 km/h; wysokość pływów 0,6–3,2 m. Bogaty świat zwierzęcy, m.in. wieloryby i foki. Morze odkrył 1823 J. Weddell i nazwał im. Jerzego IV; obecna nazwa od 1900.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia