Tel Awiw-Jaffa
 
Encyklopedia PWN
Tel Awiw-Jaffa, Tel ’Abîô,
m. w Izraelu, nad M. Śródziemnym, na Równinie Nadbrzeżnej.
drugie, po Jerozolimie, pod względem liczby ludności miasto w kraju, tworzy (z Aszdod, Bene Berak, Bat Jam, Holon, Ramat Gan, Rehowot, Petach Tikwa, Riszon Le Syjon, Natanja i in.) największą izrael. aglomerację, skupiającą prawie poł. (ok. 3 mln) ludności kraju; wydzielony okręg municypalny Tel Awiw zajmuje 171 km2, liczy ok. 3,0 mln mieszk.; gł. ośr. gosp., nauk.-kult. i handl. kraju; przemysł elektroniczny, elektrotechniczny, maszyn., włók., chem., materiałów budowlanych, poligraficzny, spoż.; szlifiernie diamentów; liczne banki i firmy ubezpieczeniowe; wyższe uczelnie (m.in. 2 uniw., zał. 1956 i 1974), instytuty nauk., muzea (archeol., sztuki współcz.), teatry, sale koncertowe; węzeł komunik. (m.in. połączenie autostradą z m. Akka i Jerozolimą); ośr. turyst. i kąpielisko morskie. Tel Awiw—Jaffa składa się ze starego m. Jaffa, zamieszkanego gł. przez ludność arabską i m. Tel Awiw (gł. ludność żydowską) o nowoczesnej zabudowie, z dzielnicami willowymi w otoczeniu ogrodów i sadów. W Jaffie meczety z XVIII i XIX w.
Historia. Jaffa była jednym z gł. portów staroż. Palestyny; wymieniana w źródłach egipskich już w XIV w. p.n.e. jako m. Filistynów; zdobywana kolejno przez Egipcjan, Fenicjan, Asyryjczyków, Aleksandra III Wielkiego, Persów, Ptolemeuszów, Seleucydów, Greków, Hebrajczyków i Arabów; 1126–1268 (z przerwami) w posiadaniu krzyżowców; w XVI w. zajęta przez Turków osmańskich. W 1909 powstała w bezpośrednim sąsiedztwie Jaffy kolonia żydowska Tel Awiw; nastąpił szybki rozwój zarówno Jaffy, jak i Tel Awiwu (1923 prawa miejskie), który rozwijał się jako miasto odrębne od Jaffy; od 1936 największe miasto w Palestynie; 1945 Tel Awiw liczył 170 tys. mieszk. (w dużej mierze swój rozwój zawdzięcza Żydom przybyłym z Polski); 1948–67 był siedzibą parlamentu izrael. (Knesetu), od 1949 Tel Awiw i Jaffa są połączone w jedno miasto; 1949–95 Polska i niektóre państwa traktowały Tel Awiw-Jaffę jako stol. Izraela.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Tel Awiw-Jaffa, panorama miasta od strony morza (Izrael)fot. Glob 4/J. Kopeć/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia