Teheran
 
Encyklopedia PWN
Teheran, Tehrān,
stolica i największe miasto Iranu, w północnej części kraju, u południowego podnóża gór Elburs; ośrodek adm. ostanu Teheran.
Najstarsze wzmianki o T. w źródłach arabskich z XII w.; istniał już wcześniej, pocz. jako niewielka osada w pobliżu m. Rej (starej stol. Persji); po zniszczeniu 1221 Reju przez Mongołów rozwój T. spowodowany napływem mieszk. Reju; w XIV–XVIII w. duży ośr. handl., 1772 zburzony przez Afgańczyków, wkrótce odbud.; stol. Persji za panowania Aghi Mohammada Szaha (1742–97) z dyn. Kadżarów; 1943 miejsce obrad konferencji teherańskiej. Z pobliskimi miastami (m.in. Karadż) tworzy zespół miejski liczący 13 mln mieszk. (2008); największy w kraju ośr. przem. i kult.; przemysł włók., spoż., skórz., materiałów budowlanych, elektrotechnicznych, metal., zbrojeniowy, drzewny; zakłady montażu samochodów, rafinerie ropy naftowej (połączone rurociągami z polami naftowymi w południowo-zachodniej części kraju oraz z Abadanem); rzemiosło (wyrób dywanów); gł. węzeł kol. i drogowy kraju; połączenie Koleją Transirańską z portami nad M. Kaspijskim i Zat. Perską, autostradą z Kazwinem i Kom; międzynarodowy port lotniczy (Mehrabad); ośr. handl.-finansowy, liczne banki i bazary; instytuty nauk., kilkanaście szkół wyższych, m.in. 4 uniw. (najstarszy Uniw. Teherański zał. 1934), szkoły med., techn., sztuk pięknych, akad. wojsk., konserwatorium; biblioteki (m.in. narodowa); muzea (archeol., etnogr.); pałac Golestan (koniec XVIII–XIX w.); meczet szaha (XIX w.); fragmenty obwarowań.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Teheran, meczet grobowy Chomejniego (Iran)fot. E. i K. Dębniccy/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia