Synojkia

Synojkia

[gr. synoikía < sýn ‘wespół’, oíkos ‘dom’, ‘zamieszkanie’],

niekiedy zw. metojkia,

święto ateńskie upamiętniające zjednoczenie mniejszych ośrodków attyckich (synojkizm) w jedną polis Ateńczyków, dokonane w mitycznych czasach przez Tezeusza;

obchody przypadały na czas pełni Księżyca, 16. dnia miesiąca hekatombajon (lipiec–sierpień, pierwszy miesiąc roku ateńskiego), i było to pierwsze ważne święto w roku obrzędowym wspólnoty obywatelskiej; szczegóły przebiegu święta nie są znane; wg zachowanych fragmentów kalendarza obrzędowego Solona (oprac. pod koniec V w. p.n.e.) uroczystości nadzorowali przywódcy starych fyl jońskich; z inskrypcji wynika, że 15. dnia miesiąca ofiarę składała fyla Geleontes, następnego dnia ofiarami czczono Zeusa Fratriosa i Atenę Fratria, bogów opiekuńczych fratrii (tj. grup społ., których gł. funkcją było przyjmowanie dorastającej młodzieży do grona obywatelskiego); z wielkości ofiar oraz przydomków bóstw, którym składano ofiary, wynika, że w okresie klasycznym S. była świętem tradycyjnym, obchodzonym symbolicznie przez grupy odgrywające ważną rolę we wczesnej polis.