Pieniny
 
Encyklopedia PWN
Pieniny,
pasmo górskie na granicy Zewnętrznych i Centralnych Karpat Zachodnich, w Polsce i na Słowacji, między Kotliną Orawsko-Nowotarską na zachodzie i północnym zachodzie, Gorcami na północy, Beskidem Sądeckim na północnym wschodzie a Pogórzem Spisko-Gubałowskim i Magurą Spiską na południu.
Przełomowa dolina Dunajca między Czorsztynem a Szczawnicą dzieli Pieniny na część zachodnią (Pieniny Spiskie), środkową zwaną Pieninami właściwymi oraz wschodnią (Pieniny, Małe); długość ok. 35 km; zbudowane z miękkich margli górnej kredy oraz fliszu paleogenu, spośród których wyłaniają się malowniczo twarde, odporniejsze na erozję skałki wapieni i radiolarytów jury i dolnej kredy; skały te zostały sfałdowane, złuskowane i ponasuwane na siebie w kilku fazach orogenezy alpejskiej w końcu kredy i w neogenie; ostatniej fazie deformacji towarzyszyły wylewy andezytów. Najwyższy szczyt całych Pienin — Wysoka (w Małych Pieninach), 1050 m, w Pieninach właściwych — Okrąglica (w masywie Trzech Koron), 982 m. Dunajec między Sromowcami Niżnymi a Szczawnicą (na długości 2,5 km w linii prostej) tworzy 7 wielkich zakrętów i ma długość 9 km; przełom Dunajca jest uznawany za jeden z najpiękniejszych w Europie. Pieniny są bardzo popularnym regionem turystycznym (atrakcyjne spływy tratwami, liczne szlaki turystyczne, ścieżki rowerowe, trasy narciarskie w Szczawnicy, Niedzicy, Jaworkach). Bogata i swoista roślinność jest chroniona w parkach narodowych: polskim i słowackim, obejmujących Pieniny właściwe. W Czorsztynie i Sromowcach Wyżnych zapory wodne na Dunajcu.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Pieniny, widok na Trzy Korony fot. P. Fabijański/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Pieniński Park Narodowy fot. A. Szymański/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia