Oslo 
, 1624–1924 Christiania,
stolica Norwegii, w południowo-wschodniej części kraju, nad Oslofjorden; ośrodek adm. okręgu Akershus, miasto wydzielone.
, 1624–1924 Christiania,
Oslo
Encyklopedia PWN
największe miasto i gł. ośr. gosp. kraju; rozwinięty przemysł elektrotechniczny, maszyn. (m.in. silniki spalinowe), metal., stoczn., spoż. (m.in. rybny), poligraficzny, hutnictwo żelaza i in.; gł. port handl. Norwegii, duży węzeł kol. i drogowy; port lotn. o międzynar. znaczeniu (Fornebu); ośr. kult., nauk. i turyst.; siedziba Norweskiej Akad. Nauk i Literatury (zał. 1857), szkół wyższych (w tym uniw. zał. 1811), instytutów nauk.-badawczych (m.in. Norweskiego Inst. Polarnego, zał. 1948); biblioteki, teatry, m.in. Teatr Narodowy; w Tøyen ogród bot.; w północnej części O. (przedmieście Holmenkollen) znany ośr. sportów zimowych (zimowe igrzyska olimpijskie 1952); liczne muzea, m.in.: hist., etnogr., mor., narciarstwa, przemysłu artyst., galeria nar., muzea poświęcone okrętom Wikingów (z IX w.), statkowi Fram (żaglowiec z wypraw F. Nansena i R. Amundsena) oraz wyprawie tratwy Kon-Tiki; Norsk Folkemuseum (kultura lud.) połączone z wielkim skansenem (m.in. kościół drewniany z XII w., budynki z XIV w.). W X 1998 w pobliskiej miejscowości Gardermoen otwarto nowe międzynar. lotnisko, które przejęło cały dotychczasowy ruch lotn. O. (14,2 mln pasażerów w 2000) — największa w ostatnich latach inwestycja lądowa Norwegii (koszt ok. 30 mld koron).
Historia. Założone ok. 1048 przez Haralda III, od 2. poł. XI w. biskupstwo; po wybudowaniu ok. 1300 zamku Akershus norweska rezydencja król.; stol. państwa; spadek znaczenia polit. w okresie unii norwesko-duńskiej 1380–1814; po pożarze 1624 odbud. przez Chrystiana IV pod nazwą Christiania (w pobliżu dawnej lokalizacji); od XIX w. gł. ośr. gosp. i kult. kraju; 1925 przywrócono nazwę O.
Zabytki. Zamek Akershus (XIII, XIV, XVII, restaurowany 1930), katedra (koniec XVII, restaurowana XIX, XX w.) z witrażami G. Vigelanda, pałac Bogstad (poł. XVIII w.); budowle klasycyst. z XIX w.: pałac król., uniw. (z malowidłami E. Muncha), gmach Stortingu (parlamentu), giełda, Teatr Narodowy, szpital Gaustad; wśród dominującej eklektyczna zabudowy końca XIX w. wyróżniają się budowle nowoczesne, m.in.: monumentalny gmach ratusza (1931–50, A. Arneberg, M. Poulsson), dekorowany malowidłami i rzeźbami; biurowce, osiedla mieszkaniowe, skocznia narciarska Holmenkollen (1963), dom rządowy (1969), hotel SAS (1974), sala koncertowa (1977), zabudowania uniwersyteckie; wśród licznych parków — park Frogner z rzeźbami G. Vigelanda (1900–43); w parku dwór Frogner (XVIII w.) — ob. Muzeum Miasta Oslo.
