Nowy Dwór Mazowiecki

rys. Z. Kwiatkiewicz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Nowy Dwór Mazowiecki,

m. powiatowe w województwie mazowieckim, w Kotlinie Warszawskiej, przy ujściu Narwi do Wisły.

Ludność miasta: ogółem — 28,6 tys. mieszkańców (2019)

Gęstość zaludnienia: 1 023,2 os/km² (2019)

Powierzchnia: 28 km²

Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 20°43′E, szerokość geograficzna: 52°26′N

Prawa miejskie: nadanie praw — 1374

Oficjalne strony WWW: www.nowydwormaz.pl

Gród książęcy wzmiankowany 1355, położony w węzłowym punkcie dróg wodnych (Bug–Narew–Wisła); prawa miejskie 1374; ośr. handlu solą i zbożem oraz komora celna; zniszczony w czasie najazdu szwedz. w poł. XVII w., utracił prawa miejskie, odzyskał 1782; powstały manufaktury sukiennicze, drukarnia, stocznia rzeczna; od 1795 w zaborze pruskim, od 1807 w Księstwie Warsz., od 1815 w Królestwie Pol.; w XIX w. rozwój związany z sąsiedztwem twierdzy modlińskiej; od 1876 połączenie kol.; w czasie I wojny świat. 1915 spalony; w czasie okupacji niem. 2 obozy pracy przymusowej, oddział roboczy jeńców sowieckich (ok. 3 tys. osób), 1940–42 getto (ok. 2 tys. osób); zginęło ok. 5 tys. mieszk.; 1961 do N.D.M. włączono Modlin. W 1952–75 i od 1999 siedziba powiatu. Rozwinięty przemysł chem., ponadto spoż., metal., drzewny; węzeł drogowy; kościół klasycyst. (1792, S. Zawadzki, rozbudowa 1981–85).