Nowa Słupia,
m. w woj. świętokrzyskim, w pow. kieleckim, we wschodniej części G. Świętokrzyskich, między pasmami Łysogórskim i Jeleniowskim, u północno-wschodniego podnóża Łysej Góry.
Nowa Słupia
Encyklopedia PWN
— 1,3 tys. mieszk. (2022). W XIII i XIV w. wieś pod nazwą Słup, własność klasztoru Benedyktynów na Świętym Krzyżu; prawa miejskie ok. 1351–1869 i od 2019; osada handl.; miejsce odpoczynku pielgrzymek na Święty Krzyż (Łysa Góra); w XVI w. rozwój handlu; od 1795 w zaborze austr., od 1809 w Księstwie Warsz., od 1815 w Królestwie Pol.; w czasie okupacji niem. VII 1943 egzekucja 200 osób, dokonana przez Niemców. Obecnie ośr. turyst.; punkt wyjściowy w G. Świętokrzyskie; turyst. baza noclegowa; wytwórnia elementów grzejnych, drobne przetwórstwo spoż.; Muzeum Staroż. Hutnictwa (relikty zespołu staroż. pieców hutn., tzw. dymarek); corocznie odbywają się Dymarki Świętokrzyskie; późnorenes. kościół (1678).
