Montmorency
m. we Francji, w zespole miejskim Paryża, w dep. Val-d’Oise, ok. 14 km na północ od Paryża.
[mąmorãsị],
Montmorency
Encyklopedia PWN
— 21,5 tys. mieszk. (2017); ośrodek handlowy i turyst.; funkcje mieszkaniowe; muzeum J.J. Rousseau.
Historia. Początki M. sięgają X w.; XI–XVII w. siedziba rodu Montmorency, rozkwit w XV w.; od XVII w. własność rodu Kondeuszów; XVII–XVIII w. rezydencje letnie fr. arystokracji; 1756–62 w M. mieszkał i tworzył Rousseau; w XIX w. znana miejscowość letniskowa mieszkańców Paryża. Na cmentarzu w M., zw. Le Cimetière de Champeaux, od 1. poł. XIX w. groby wybitnych Polaków (1841 J. Ursyna Niemcewicza, 1842 K. Kniaziewicza), od 1845 miejsce dorocznych uroczystości patriotyczno-rel. emigracji pol.; w 2. poł. XIX w. największy pol. cmentarz we Francji i gł. nekropolia elity pol. uchodźstwa w Europie Zachodniej; 1856 pierwsze miejsce pochowania A. Mickiewicza; do 1983 zachowały się 234 groby zawierające szczątki 508 Polaków, m.in.: H. Dembińskiego, W. Zamoyskiego, Delfiny i Klaudyny Potockich, artystów: C. Norwida, A. Oleszczyńskiego, W. Sowińskiego, O. Boznańskiej i T. Makowskiego, a także zbiorowy grób pol. bohaterów fr. ruchu oporu z czasów II wojny światowej oraz grób gen. K. Sosnkowskiego (1992 przeniesionego do Polski).
Zabytki. Renesansowa kolegiata St.-Martin (1523–63; wieża i fasada z XIX w.); pałacyk Ch. Le Bruna (XVII w.) z ogrodami przekształconymi 1702 przez A. Le Nôtre’a; pałac Montlouis (XVIII w.) mieszczący muzeum J.J. Rousseau.
