Mińsk Mazowiecki

rys. Z. Kwiatkiewicz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Mińsk Mazowiecki,

m. powiatowe w województwie mazowieckim, na pograniczu Wysoczyzny Kałuszyńskiej oraz równin Wołomińskiej i Garwolińskiej, nad Srebrną (dorzecze Świdra).

Ludność miasta: ogółem — 40,8 tys. mieszkańców (2019)

Gęstość zaludnienia: 3 141,2 os/km² (2019)

Powierzchnia: 13 km²

Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 21°34′E, szerokość geograficzna: 52°11′N

Prawa miejskie: nadanie praw — 1421

Oficjalne strony WWW: www.minsk-maz.pl

osada targowa wzmiankowana w XIV w.; prawa miejskie 1421; w XVI w. rozwój handlu; w 2. poł. XVII w. podupadł; od 1795 w zaborze austr., od 1807 w Księstwie Warsz., od 1815 w Królestwie Pol.; od XVIII w. liczne skupisko Żydów; od 1822 odrębna gmina; ośr. chasydzki skupiony wokół cadyka Jakowa Perlowa; w XIX w. (przejściowo zw. Nowo Mińskiem) powolny wzrost znaczenia związany z budową linii kol. warsz.-terespolskiej; w końcu XIX w. powstała fabryka maszyn i konstrukcji żel. K. Rudzkiego; rozwój przestrzenny miasta; 1867–1975 i od 1999 siedziba powiatu; w latach 30. XX w. manifestacje bezrobotnych; 1936 pogrom Żydów (1939 w M.M. było ok. 4,5 tys. Żydów — ok. 39% mieszk.); 13 IX 1939 pod M.M. bitwa grupy operacyjnej pol. kawalerii z niem. oddziałami nacierającymi na Warszawę; w czasie okupacji niem. 2 oddziały robocze jeńców fr. i sowieckich, obóz przejściowy dla robotników przymusowych z okupowanych terenów ZSRR; 1940–42 getto (ok. 5 tys. osób z M.M. i in. miejscowości; ok. 1,3 tys. rozstrzelano na miejscu, pozostali zginęli w ośr. zagłady w Treblince); zginęło ok. 8 tys. mieszk. M.M. (ok. 50%); ośr. konspiracji. rozwinięty przemysł: elektromaszynowy (zakłady naprawcze taboru kol., urządzenia dźwigowe, wyroby elektrotechniczne, hamulcowe okładziny cierne), materiałów budowlanych, odzież., obuwniczy, spoż., chem. (przetwórstwo tworzyw sztucznych, żywic samoutwardzalnych, wyrób styropianu, klejów), drzewny; węzeł kol.; ośr. szkolnictwa zaw.; Ośrodek Neurologii Porównawczej PAN; pałac (1. poł. XVII w., neoklasycyst. przebudowa 2. ćwierć XIX w.); klasycyst. budynki poczty (pocz. XIX w.) i dawnego starostwa (ok. poł. XIX w., H. Marconi).